1. Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm ở trẻ em

Vi khuẩn như Salmonella, E. coli, Listeria và vi rút như Norovirus là những tác nhân hàng đầu gây ngộ độc thực phẩm ở trẻ em. Các vi khuẩn này thường có trong thực phẩm chưa được nấu chín kỹ, như thịt gia cầm, trứng sống hoặc sữa chưa tiệt trùng. Trẻ em dễ bị nhiễm vi khuẩn hơn người lớn do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện. Ví dụ, Salmonella có thể lây lan qua thực phẩm bị ô nhiễm hoặc do tiếp xúc chéo trong quá trình chuẩn bị thức ăn.

Vi khuẩn là một trong những tác nhân hàng đầu gây ngộ độc thực phẩm ở trẻ

Thực phẩm bị ô nhiễm do bảo quản không đúng cách là nguyên nhân phổ biến khác. Thức ăn để quá lâu ở nhiệt độ phòng hoặc trong tủ lạnh không đủ lạnh có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Trẻ em thường nhạy cảm với các độc tố do nấm mốc tiết ra, chẳng hạn như aflatoxin trong các loại hạt hoặc ngũ cốc bảo quản kém. Ngoài ra, thực phẩm hết hạn sử dụng cũng là nguy cơ tiềm ẩn nếu cha mẹ không kiểm tra kỹ trước khi cho trẻ ăn.

Hóa chất từ thuốc trừ sâu, chất bảo quản hoặc kim loại nặng trong thực phẩm có thể gây ngộ độc. Ví dụ, rau củ quả không được rửa sạch có thể chứa dư lượng thuốc trừ sâu, gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và tiêu hóa của trẻ. Ngoài ra, một số loại cá biển như cá thu, cá ngừ có thể chứa độc tố tự nhiên như histamine, dẫn đến ngộ độc nếu không được bảo quản đúng cách.

Việc chế biến thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, như không rửa tay, sử dụng dụng cụ bẩn hoặc để thực phẩm sống và chín lẫn lộn, là nguyên nhân phổ biến gây ngộ độc. Trẻ em thường ăn các món ăn được chuẩn bị tại nhà hoặc trường học, nơi mà một sơ suất nhỏ trong khâu vệ sinh có thể dẫn đến nhiễm khuẩn. Các món ăn đường phố hoặc thực phẩm từ nguồn không rõ ràng cũng làm tăng nguy cơ ngộ độc.

2. Triệu chứng ngộ độc thực phẩm ở trẻ em

Ngộ độc thực phẩm ở trẻ em thường bắt đầu bằng các triệu chứng nhẹ như buồn nôn, đau bụng nhẹ, hoặc tiêu chảy. Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, chán ăn và khó chịu. Những triệu chứng này thường xuất hiện trong vòng vài giờ sau khi ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm và có thể tự hết sau 1-2 ngày nếu tình trạng không nghiêm trọng.

Trong các trường hợp nặng, trẻ có thể bị nôn mửa liên tục, sốt cao, tiêu chảy ra máu hoặc mất nước. Trẻ cũng có thể bị co giật, khó thở hoặc sốc, cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức.

3. Cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm hiệu quả

Vệ sinh là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm. Cha mẹ cần rửa tay kỹ bằng xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm. Dụng cụ nấu ăn như dao, thớt, và bát đĩa cần được rửa sạch bằng nước nóng và chất tẩy rửa. Sử dụng thớt riêng cho thực phẩm sống và chín để tránh lây nhiễm chéo. Dạy trẻ rửa tay trước khi ăn cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn từ tay bẩn.

Cha mẹ cần tạo thói quen cho bé rửa tay trước khi ăn để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn

Nấu chín thực phẩm ở nhiệt độ thích hợp là cách hiệu quả để tiêu diệt vi khuẩn và vi rút. Sử dụng nhiệt kế thực phẩm để đảm bảo thịt gia cầm đạt ít nhất 74°C, thịt bò đạt 71°C và cá đạt 63°C. Tránh cho trẻ ăn trứng sống hoặc chưa nấu chín, đặc biệt là trong các món như mayonnaise tự làm. Hâm nóng thức ăn thừa đến ít nhất 74°C trước khi cho trẻ ăn.

Thực phẩm cần được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp: dưới 5°C trong tủ lạnh và dưới -18°C trong tủ đông. Không để thực phẩm ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ, vì đây là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn sinh sôi. Rau củ quả nên được rửa sạch dưới vòi nước chảy trước khi bảo quản hoặc chế biến. Cha mẹ cũng cần kiểm tra hạn sử dụng trên bao bì thực phẩm và vứt bỏ ngay nếu đã hết hạn.

Mua thực phẩm từ các nguồn đáng tin cậy, như siêu thị hoặc cửa hàng uy tín, để đảm bảo chất lượng. Tránh mua thực phẩm từ các quầy hàng không đảm bảo vệ sinh hoặc không rõ nguồn gốc. Khi mua rau củ, hãy chọn những loại tươi, không bị dập nát, và rửa sạch trước khi sử dụng. Đối với hải sản, cần đảm bảo chúng được bảo quản lạnh và không có mùi hôi bất thường.

Dạy trẻ những thói quen ăn uống an toàn, như không ăn thức ăn rơi trên sàn, không uống sữa hoặc nước trái cây để quá lâu ngoài tủ lạnh. Hướng dẫn trẻ kiểm tra thực phẩm trước khi ăn, đặc biệt khi ở trường học hoặc các buổi dã ngoại. Việc giáo dục sớm giúp trẻ hình thành ý thức về an toàn thực phẩm từ nhỏ.

Ngộ độc thực phẩm ở trẻ em là một vấn đề có thể phòng tránh được nếu cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp an toàn thực phẩm. Từ việc vệ sinh đúng cách, nấu chín thực phẩm, bảo quản hợp lý đến giáo dục trẻ về an toàn thực phẩm, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ có dấu hiệu ngộ độc, việc bù nước kịp thời và tham khảo ý kiến bác sĩ sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh chóng. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa, cha mẹ có thể giảm thiểu rủi ro và đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699