1. 06 Bài tập vận động sớm giúp bé cứng cáp

1.1. Bài tập nằm sấp (Tummy time)

Nằm sấp là bài tập cơ bản nhưng vô cùng quan trọng giúp bé phát triển cơ cổ, vai, lưng và toàn bộ thân mình. Ngay từ khi rốn rụng và bé khỏe mạnh, mẹ có thể bắt đầu cho bé tập tummy time khoảng 1–2 phút mỗi lần, 2–3 lần/ngày.

Cách thực hiện rất đơn giản: đặt bé nằm sấp trên bề mặt phẳng, mềm như thảm chơi, đệm hoặc ngực mẹ. Mẹ có thể nằm đối diện và trò chuyện, dùng đồ chơi phát âm thanh hoặc ánh sáng để khuyến khích bé ngẩng đầu lên.

Bài tập này giúp bé học cách kiểm soát đầu, chuẩn bị cho các mốc vận động tiếp theo như lẫy, bò. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý: không cho bé nằm sấp khi buồn ngủ, ngay sau ăn hoặc không có người quan sát để đảm bảo an toàn.

Nằm sấp là bài tập cơ bản nhưng vô cùng quan trọng giúp bé phát triển cơ cổ, vai, lưng và toàn bộ thân mình

1.2. Bài tập lăn tròn

Bài tập lăn tròn giúp bé linh hoạt cơ thân mình, làm quen với việc xoay người và hỗ trợ kỹ năng lẫy – bò – ngồi. Đây là một trong những hoạt động giúp bé cảm nhận không gian và cải thiện thăng bằng.

Mẹ cho bé nằm ngửa trên thảm, nhẹ nhàng lăn người bé sang trái – phải bằng cách nâng một bên hông hoặc gác chân này lên chân kia để khơi gợi chuyển động. Có thể vừa làm vừa hát hoặc cầm đồ chơi đặt hai bên để bé tự xoay người theo.

Nên bắt đầu khi bé được khoảng 3–4 tháng tuổi, lúc bé đã cứng cổ và có khả năng phản ứng với môi trường xung quanh. Không nên ép bé nếu bé khó chịu hoặc chưa sẵn sàng.

1.3. Tập nhảy theo nhạc

Âm nhạc có tác dụng kích thích trí não và cảm xúc, kết hợp cùng vận động giúp tăng cường phối hợp tay – chân và sự dẻo dai của toàn cơ thể. Mẹ có thể bật nhạc vui nhộn, tiết tấu vừa phải và cùng bé thực hiện những động tác "nhảy nhót" đơn giản.

Với bé nhỏ, mẹ có thể đỡ bé đứng trên đùi mình hoặc mặt phẳng an toàn, nhẹ nhàng nâng – hạ, đung đưa, nhún nhảy theo nhạc. Với bé lớn hơn (6–7 tháng trở lên), mẹ có thể khuyến khích bé đập tay, vỗ chân, lắc người theo điệu nhạc.

Bài tập này vừa tạo không khí vui vẻ, vừa giúp bé rèn luyện cảm giác nhịp điệu và cải thiện trương lực cơ. Tuy nhiên, mẹ cần đảm bảo bé không quá mệt và không rung lắc bé quá mạnh.

1.4. Bài tập đạp xe

Bài tập đạp xe là hoạt động quen thuộc nhưng rất hiệu quả trong việc tăng cường cơ đùi, khớp háng và cải thiện nhu động ruột – hỗ trợ tiêu hóa cho bé. Bài tập này phù hợp từ 1–2 tháng tuổi trở đi.

Đặt bé nằm ngửa trên giường hoặc đệm phẳng. Mẹ nhẹ nhàng nắm hai cổ chân bé, di chuyển chân theo chuyển động vòng tròn như đạp xe. Thực hiện từ 5–10 vòng, có thể lặp lại vài lần trong ngày.

Ngoài việc giúp chân bé cứng cáp hơn, bài tập này còn phòng ngừa đầy hơi, táo bón và làm dịu bụng khi bé khó chịu. Không nên thực hiện khi bé vừa bú xong hoặc đang buồn ngủ.

1.5. Bài tập bay trên không (Flying baby)

Flying baby là bài tập thú vị giúp bé nâng cao khả năng kiểm soát cổ – thân mình và phát triển giác quan về không gian. Mẹ có thể áp dụng từ khi bé biết giữ đầu tương đối (khoảng 3 tháng trở lên).

Cách làm: mẹ đặt bé nằm sấp trên cánh tay hoặc cẳng tay, đỡ phần ngực và đầu bé sao cho bé như đang "bay". Mẹ có thể nhẹ nhàng đưa bé lên – xuống, qua trái – phải như chơi máy bay.

Bài tập này rất hữu ích để tăng trương lực cơ, rèn luyện thăng bằng và tạo sự thích thú cho bé khi khám phá tư thế mới. Tuy nhiên, mẹ phải đỡ chắc tay, tránh rung lắc mạnh hoặc nâng cao quá mức.

1.6. Bài tập kéo co tay

Bài tập kéo tay (kéo co mini) không chỉ giúp bé phát triển cơ tay mà còn tăng khả năng phối hợp vận động và tương tác. Bắt đầu khi bé khoảng 2–3 tháng tuổi, mẹ có thể nắm nhẹ hai tay bé và kéo – thả chậm rãi như đang chơi kéo co.

Một cách khác là dùng khăn mềm, mẹ và bé mỗi người giữ một đầu, nhẹ nhàng kéo – đẩy để tạo lực tương tác. Mỗi lần chơi khoảng 2–3 phút, có thể lặp lại 1–2 lần/ngày tùy theo hứng thú của bé.

Ngoài việc vận động cơ, bài tập này còn giúp bé làm quen với lực cản, điều khiển tay theo ý muốn. Không nên kéo mạnh hoặc đột ngột vì có thể làm bé giật mình hoặc ảnh hưởng đến khớp vai.

2. Lưu ý khi tập vận động cho trẻ 

Khi tập vận động cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, điều quan trọng không chỉ là đúng kỹ thuật mà còn là sự tinh tế trong quan sát và tương tác. Dưới đây là những lưu ý quan trọng để việc tập luyện vừa hiệu quả, vừa an toàn và vui vẻ cho bé:

• Quan sát kỹ phản ứng của bé trong suốt quá trình tập: Nếu bé có biểu hiện mệt, cáu gắt, gồng người hoặc quay mặt đi thì nên dừng lại ngay. Việc ép tiếp có thể gây phản tác dụng hoặc làm bé sợ các hoạt động vận động sau này.

• Không ép bé thực hiện động tác vượt quá khả năng: Mỗi bé có tốc độ phát triển riêng, mẹ chỉ nên hỗ trợ nhẹ nhàng và chờ bé sẵn sàng. Việc cố kéo chân, lật người hay dựng đứng khi bé chưa đủ cơ lực có thể gây tổn thương.

• Đảm bảo không gian tập luyện an toàn: Nên chọn nơi bằng phẳng, mềm, không có vật cứng, sắc hoặc góc nhọn. Có thể trải thảm hoặc đệm để tránh chấn thương nếu bé đổ người.

• Tạo không khí vui vẻ, thư giãn: Mẹ có thể trò chuyện, hát hoặc bật nhạc nhẹ nhàng khi tập để giúp bé hào hứng, tăng kết nối cảm xúc và phát triển ngôn ngữ song song.

Mỗi bé có tốc độ phát triển riêng, mẹ chỉ nên hỗ trợ nhẹ nhàng và chờ bé sẵn sàng

Vận động đúng cách từ sớm không chỉ giúp bé cứng cáp mà còn hỗ trợ phát triển trí não và giác quan toàn diện. Mẹ hãy kiên trì đồng hành cùng bé qua từng động tác nhỏ mỗi ngày. Tình yêu thương và sự kiên nhẫn của mẹ chính là “bài tập” tuyệt vời nhất cho bé lớn khôn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

 https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699