2 thói quen có vẻ vô hại nhưng có thể gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em

1. Nhiễm Khuẩn Đường Ruột Là Gì?

Nhiễm khuẩn đường ruột là tình trạng vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập vào hệ tiêu hóa của trẻ, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, sốt, và mất nước. Đây là một tình trạng nhiễm khuẩn cấp tính, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa của các bé còn non yếu. Nếu không được xử lý kịp thời, nhiễm khuẩn đường ruột có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng toàn thân hoặc nhiễm trùng máu, đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn đường ruột thường đến từ việc tiếp xúc với vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Shigella, hoặc các loại virus như Rotavirus. Những tác nhân này có thể lây lan qua thực phẩm, nước uống bị ô nhiễm, hoặc dụng cụ ăn uống không được vệ sinh đúng cách. Ở trẻ em, hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện, khiến vi khuẩn dễ dàng tấn công và gây bệnh.

2. Hai Thói Quen Có Vẻ Vô Hại Nhưng Gây Nhiễm Trùng Đường Ruột Ở Trẻ

Dù cha mẹ luôn muốn bảo vệ con, một số thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt lại có thể vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào đường ruột của trẻ. Dưới đây là hai thói quen phổ biến cần đặc biệt lưu ý:

Hai thói quen cha mẹ tưởng chừng vô hại nhưng có thể khiến bé bị nhiễm trùng đường ruột

2.1. Chỉ Tráng Nước Sôi Dụng Cụ Ăn Uống Của Con

Một thói quen mà nhiều cha mẹ mắc phải là chỉ tráng nước sôi hoặc ngâm dụng cụ ăn uống của con như bình sữa, thìa, bát trong nước nóng mà không vệ sinh kỹ lưỡng. Điều này đặc biệt nguy hiểm vì:

Hệ tiêu hóa non yếu của trẻ: Dạ dày và ruột của trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, chưa có khả năng tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn hay độc tố. Nếu dụng cụ ăn uống không được làm sạch kỹ, vi khuẩn như E. coli hoặc Staphylococcus có thể sót lại, xâm nhập vào cơ thể trẻ qua đường ăn uống.
Nhiệt độ nước sôi không đủ để diệt khuẩn: Chỉ tráng nước sôi trong vài giây không đủ để tiêu diệt vi khuẩn bám trên bề mặt dụng cụ, đặc biệt là ở các kẽ nhỏ hoặc núm ti của bình sữa.

Cách khắc phục:

Rửa sạch bằng xà phòng chuyên dụng: Sử dụng xà phòng rửa bình sữa dành riêng cho trẻ em để loại bỏ cặn sữa, thức ăn, và vi khuẩn. Rửa kỹ các kẽ nhỏ bằng bàn chải chuyên dụng.
Tiệt trùng đúng cách: Sau khi rửa, luộc dụng cụ trong nước sôi ít nhất 5 phút hoặc sử dụng máy tiệt trùng bằng hơi nước/UV. Nếu dùng máy tiệt trùng, hãy đảm bảo tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất.
Kiểm tra định kỳ: Thay thế núm ti, bình sữa, hoặc dụng cụ đã cũ, nứt vỡ vì đây là nơi vi khuẩn dễ tích tụ.

2.2. Chỉ Phòng Ngừa Nhiễm Khuẩn Một Lần Với Đồ Dùng Lâu Không Sử Dụng

Một thói quen khác mà cha mẹ thường bỏ qua là không vệ sinh lại các dụng cụ của trẻ đã để lâu không dùng hoặc được cho/tặng từ người khác. Nhiều phụ huynh nghĩ rằng đồ đã được rửa sạch từ trước là an toàn, nhưng thực tế:

Vi khuẩn và độc tố vẫn tồn tại: Dụng cụ để lâu trong môi trường ẩm ướt hoặc không được bảo quản đúng cách có thể bị nhiễm vi khuẩn hoặc nấm mốc. Một số loại vi khuẩn như Clostridium botulinum (gây ngộ độc botulism) có thể tạo độc tố nguy hiểm mà nước sôi thông thường không thể tiêu diệt hoàn toàn.
Đồ dùng cũ từ người khác: Dụng cụ được tặng lại, dù đã qua vệ sinh sơ bộ, vẫn có thể chứa vi khuẩn hoặc cặn bẩn trong các kẽ nhỏ, đặc biệt nếu không được tiệt trùng kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

Cách khắc phục:

Vệ sinh lại toàn bộ đồ dùng: Trước khi sử dụng đồ cũ hoặc đồ để lâu (trên 1 tuần), hãy rửa sạch bằng xà phòng và tiệt trùng lại bằng cách luộc trong nước sôi 5–10 phút hoặc dùng máy tiệt trùng.
Kiểm tra tình trạng đồ dùng: Loại bỏ các dụng cụ bị mòn, nứt, hoặc có mùi lạ vì đây là dấu hiệu của sự tích tụ vi khuẩn.
Bảo quản đúng cách: Sau khi tiệt trùng, bảo quản dụng cụ trong hộp kín, nơi khô ráo, tránh bụi bẩn và côn trùng.

3. Các Biện Pháp Phòng Ngừa Hiệu Quả

Để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm trùng đường ruột, cha mẹ cần xây dựng những thói quen chăm sóc an toàn và khoa học. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa được trình bày chi tiết:

Vệ sinh cá nhân là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc ngăn ngừa nhiễm khuẩn đường ruột. Cha mẹ cần rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi pha sữa, chuẩn bị thức ăn, hoặc tiếp xúc trực tiếp với trẻ. Điều này giúp loại bỏ vi khuẩn và virus bám trên tay, đặc biệt sau khi đi vệ sinh, thay tã, hoặc tiếp xúc với bề mặt không sạch. Ngoài ra, hãy hướng dẫn các thành viên trong gia đình, đặc biệt là người chăm sóc trẻ, thực hiện thói quen rửa tay thường xuyên để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Đảm bảo nguồn nước sạch là một bước không thể thiếu. Nước dùng để pha sữa, nấu ăn, hoặc rửa thực phẩm cho trẻ phải là nước đã được đun sôi và để nguội ở nhiệt độ phù hợp. Nếu sử dụng nước máy hoặc nước giếng, cần kiểm tra chất lượng nước định kỳ để đảm bảo không bị ô nhiễm. Nước không sạch có thể chứa vi khuẩn như E. coli hoặc ký sinh trùng, là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ.

Đảm bảo nước được đun sôi khi nấu ăn cho bé để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn

Lựa chọn và chế biến thực phẩm an toàn cũng đóng vai trò quan trọng. Rau củ quả cần được rửa sạch dưới vòi nước chảy, tốt nhất là ngâm qua nước muối loãng để loại bỏ vi khuẩn và hóa chất. Thực phẩm như thịt, cá, trứng phải được nấu chín kỹ trước khi cho trẻ ăn. Ngoài ra, cha mẹ cần bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp và không sử dụng thực phẩm đã hết hạn hoặc có dấu hiệu hư hỏng, vì đây là nguồn lây nhiễm vi khuẩn nguy hiểm.

Nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em là vấn đề nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu cha mẹ loại bỏ những thói quen tưởng chừng vô hại như chỉ tráng nước sôi dụng cụ ăn uống hoặc không vệ sinh lại đồ dùng để lâu. Bằng cách vệ sinh kỹ lưỡng, tiệt trùng đúng cách, và duy trì thói quen chăm sóc sạch sẽ, cha mẹ có thể bảo vệ con khỏi nguy cơ nhiễm khuẩn nguy hiểm. Hãy luôn cẩn trọng và lắng nghe cơ thể của trẻ để đảm bảo bé yêu phát triển khỏe mạnh!

Mẹ tham khảo video bác hướng dẫn tại đây

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699