3 Sai lầm phổ biến khi xử lý táo bón ở trẻ nhỏ

1. Táo bón ở trẻ nhỏ là gì?

Táo bón ở trẻ nhỏ xảy ra khi trẻ gặp khó khăn trong việc đi ngoài, phân cứng, khô hoặc đi ngoài ít hơn bình thường (dưới 3 lần/tuần đối với trẻ trên 1 tuổi). Tình trạng này có thể kèm theo các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, khó chịu khi đi ngoài hoặc thậm chí có máu trong phân do nứt hậu môn.

Nguyên nhân gây táo bón

Táo bón ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:

Chế độ ăn thiếu chất xơ: Trẻ ăn ít rau củ, trái cây hoặc uống không đủ nước.
Thay đổi thói quen: Chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức, bắt đầu ăn dặm hoặc thay đổi môi trường (như đi học mẫu giáo) có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Tâm lý: Trẻ sợ đi ngoài do đau hoặc không thoải mái với việc sử dụng nhà vệ sinh ở nơi lạ.
Bệnh lý: Một số trường hợp hiếm gặp, táo bón có thể liên quan đến các vấn đề như suy giáp, bệnh Hirschsprung hoặc dị ứng thực phẩm.

2. Ba sai lầm phổ biến khi xử lý táo bón ở trẻ nhỏ

Dưới đây là ba sai lầm phổ biến mà phụ huynh thường mắc phải khi chăm sóc trẻ bị táo bón, cùng với cách khắc phục để đảm bảo sức khỏe cho trẻ.

Sai lầm 1: Tự ý sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thụt tháo

Nhiều phụ huynh, khi thấy trẻ bị táo bón, vội vàng sử dụng thuốc nhuận tràng, thuốc xổ hoặc thụt tháo mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Những biện pháp này có thể giúp trẻ đi ngoài ngay lập tức, nhưng lạm dụng có thể gây hại. Thuốc nhuận tràng không phù hợp với liều lượng hoặc độ tuổi của trẻ có thể làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, gây tiêu chảy hoặc khiến trẻ phụ thuộc vào thuốc để đi ngoài. Thụt tháo thường xuyên còn có thể gây tổn thương niêm mạc hậu môn, làm trẻ sợ hãi và né tránh việc đi vệ sinh.

Thay vì tự ý dùng thuốc, phụ huynh nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và tư vấn. Bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp an toàn như bổ sung chất xơ, tăng lượng nước uống hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ nếu cần thiết. Trong trường hợp táo bón kéo dài hơn 1 tuần hoặc kèm theo các triệu chứng như đau bụng dữ dội, nôn mửa, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để kiểm tra các nguyên nhân nghiêm trọng hơn.

Phụ huynh nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám tránh tự ý điều trị tại nhà

Sai lầm 2: Bỏ qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống

Một sai lầm phổ biến khác là không chú trọng đến chế độ dinh dưỡng của trẻ khi bị táo bón. Nhiều phụ huynh tiếp tục cho trẻ ăn các thực phẩm nghèo chất xơ như bánh kẹo, đồ chiên rán hoặc sữa công thức không phù hợp. Điều này khiến phân càng khô cứng, làm tình trạng táo bón trầm trọng hơn. Ngoài ra, việc không khuyến khích trẻ uống đủ nước cũng góp phần làm giảm nhu động ruột, khiến việc đi ngoài trở nên khó khăn.

Phụ huynh nên xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ cho trẻ, bao gồm các loại rau củ như bông cải xanh, cà rốt, khoai lang và trái cây như táo, lê, mận. Các loại ngũ cốc nguyên hạt hoặc yến mạch cũng là lựa chọn tốt. Đồng thời, cần đảm bảo trẻ uống đủ nước mỗi ngày, tùy theo độ tuổi (khoảng 1-1,5 lít cho trẻ từ 1-3 tuổi). Đối với trẻ đang ăn dặm, có thể bổ sung nước ép mận hoặc táo (không đường) để kích thích nhu động ruột. Nếu trẻ kén ăn, hãy thử chế biến thực phẩm thành các món hấp dẫn như sinh tố, súp để trẻ dễ chấp nhận.

Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ và khuyến khích trẻ uống nhiều nước giúp trẻ đi ngoài dễ hơn

Sai lầm 3: Bỏ qua yếu tố tâm lý của trẻ

Tâm lý của trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc đi ngoài, nhưng nhiều phụ huynh không nhận ra điều này. Trẻ có thể sợ đi vệ sinh do từng bị đau khi đi ngoài hoặc cảm thấy không thoải mái khi sử dụng nhà vệ sinh ở trường học. Việc ép buộc trẻ đi ngoài theo giờ hoặc la mắng khi trẻ không đi được có thể khiến trẻ căng thẳng, dẫn đến tình trạng "giữ phân" (trẻ cố nhịn đi ngoài), làm táo bón trở thành vòng luẩn quẩn.

Phụ huynh cần tạo môi trường thoải mái và động viên trẻ. Hãy giải thích nhẹ nhàng về tầm quan trọng của việc đi ngoài và khuyến khích trẻ thử đi vệ sinh đều đặn, ví dụ như sau bữa ăn sáng. Tạo thói quen đi vệ sinh vào một giờ cố định mỗi ngày có thể giúp trẻ hình thành phản xạ. Ngoài ra, hãy đảm bảo nhà vệ sinh sạch sẽ, thân thiện với trẻ (có ghế ngồi phù hợp với độ tuổi). Nếu trẻ sợ đau, có thể sử dụng các loại kem bôi hậu môn an toàn (theo chỉ định của bác sĩ) để giảm khó chịu.

Táo bón ở trẻ nhỏ là vấn đề phổ biến nhưng có thể được kiểm soát nếu phụ huynh hiểu rõ và tránh các sai lầm thường gặp. Tự ý sử dụng thuốc nhuận tràng, bỏ qua chế độ ăn uống hoặc không chú ý đến yếu tố tâm lý đều có thể khiến tình trạng của trẻ tồi tệ hơn. Thay vào đó, hãy tập trung vào chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ, khuyến khích trẻ uống đủ nước, tạo thói quen đi vệ sinh đều đặn và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết. Với sự chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ sớm vượt qua táo bón và trở lại trạng thái khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699