Bé bị nôn nhiều nhưng không sốt

1. Nôn ở trẻ em là gì?

Nôn là hiện tượng cơ thể đẩy thức ăn hoặc chất lỏng ra ngoài qua miệng, thường do kích thích ở dạ dày hoặc não bộ. Ở trẻ em, nôn là một triệu chứng phổ biến và có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Khi trẻ bị nôn nhiều nhưng không sốt, điều này có thể liên quan đến các vấn đề tiêu hóa, thần kinh, hoặc thậm chí là yếu tố tâm lý, chứ không nhất thiết là do nhiễm trùng – nguyên nhân thường đi kèm với sốt.

Nôn nhiều nhưng không sốt là một hiện tượng phổ biến ở trẻ em

Nôn nhiều nhưng không sốt có thể là dấu hiệu của các tình trạng như trào ngược dạ dày thực quản, tắc ruột, hoặc đơn giản là do trẻ ăn quá no. Mặc dù không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, nhưng nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác như mất nước, đau bụng dữ dội, hoặc trẻ lờ đờ, phụ huynh cần đưa bé đến bác sĩ ngay lập tức.

2. Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết trẻ bị nôn nhiều nhưng không sốt

2.1. Nguyên nhân gây nôn nhiều ở trẻ

Trào ngược dạ dày thực quản là một nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị nôn, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tình trạng này xảy ra khi axit dạ dày hoặc thức ăn trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và kích thích phản xạ nôn. Trẻ thường nôn hoặc ọc sữa ngay sau khi bú, đặc biệt nếu nằm xuống ngay sau ăn. GERD có thể nhẹ và tự cải thiện khi trẻ lớn lên, nhưng trong một số trường hợp, trẻ cần được điều trị để tránh tổn thương thực quản hoặc khó chịu kéo dài.

Chế độ ăn uống không phù hợp là một nguyên nhân thường gặp khác. Trẻ ăn quá no, ăn quá nhanh, hoặc tiêu thụ các thực phẩm khó tiêu như đồ chiên rán, thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể gây áp lực lên dạ dày, dẫn đến nôn. Ngoài ra, dị ứng thực phẩm (như dị ứng đạm sữa bò) hoặc không dung nạp lactose cũng có thể gây nôn mà không kèm sốt. Phụ huynh cần chú ý đến thực phẩm trẻ ăn trước khi nôn để xác định xem có liên quan đến chế độ ăn hay không.

Tắc nghẽn đường ruột, chẳng hạn như lồng ruột, hẹp môn vị, hoặc tắc ruột do dị vật, là những tình trạng nghiêm trọng có thể gây nôn nhiều. Trẻ có thể nôn ra dịch màu xanh hoặc vàng (dịch mật), kèm theo đau bụng dữ dội hoặc chướng bụng. Đây là những trường hợp khẩn cấp, đòi hỏi can thiệp y tế ngay lập tức để tránh biến chứng nguy hiểm như thủng ruột hoặc nhiễm trùng.

Ngộ độc thực phẩm hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại (như thuốc trừ sâu, chất tẩy rửa) cũng có thể gây nôn mà không nhất thiết kèm sốt. Trẻ vô tình ăn phải thực phẩm hỏng hoặc độc hại có thể kích thích dạ dày, dẫn đến nôn nhiều. Phụ huynh cần kiểm tra môi trường xung quanh trẻ và thực phẩm trẻ đã ăn để xác định nguy cơ này.

Các rối loạn tiêu hóa chức năng, như hội chứng ruột kích thích hoặc rối loạn nhu động dạ dày, có thể gây nôn tái phát mà không liên quan đến nhiễm trùng. Những rối loạn này thường liên quan đến sự bất thường trong cách dạ dày hoặc ruột hoạt động, dẫn đến việc thức ăn không được tiêu hóa đúng cách và gây kích ứng.

2.2. Dấu hiệu nhận biết cần chú ý

Khi trẻ bị nôn nhiều nhưng không sốt, phụ huynh nên quan sát các dấu hiệu đi kèm để đánh giá mức độ nghiêm trọng:

Tần suất và thời gian nôn: Nôn xảy ra ngay sau ăn hay liên tục trong ngày? Nôn kéo dài hơn 24 giờ cần được chú ý đặc biệt.
Tính chất chất nôn: Chất nôn có chứa thức ăn, dịch trong, dịch mật (màu xanh/vàng), hay máu? Nôn ra máu hoặc dịch mật là dấu hiệu nguy hiểm.
Triệu chứng đi kèm: Trẻ có đau bụng, chướng bụng, tiêu chảy, lờ đờ, hay mất nước (môi khô, mắt trũng, tiểu ít)? Những dấu hiệu này cho thấy cần đưa trẻ đi khám ngay.
Hành vi của trẻ: Trẻ có tỏ ra khó chịu, quấy khóc, hay vẫn hoạt động bình thường sau khi nôn?

3. Cách xử lý tình trạng nôn nhiều ở trẻ

Khi trẻ bị nôn, việc đầu tiên là để dạ dày của trẻ được nghỉ ngơi. Ngừng cho trẻ ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì trong khoảng 30 phút đến 1 giờ sau mỗi lần nôn. Điều này giúp giảm kích ứng dạ dày và hạn chế kích thích phản xạ nôn thêm. Ép trẻ ăn ngay sau khi nôn có thể khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt nếu trẻ đang gặp vấn đề về tiêu hóa.

Mất nước là nguy cơ lớn nhất khi trẻ nôn nhiều, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Để bù nước, cha mẹ nên cho trẻ uống từng ngụm nhỏ dung dịch bù điện giải như Oresol, được pha đúng tỷ lệ theo hướng dẫn trên bao bì. Tránh sử dụng nước ngọt, nước trái cây hoặc sữa vì những loại này có thể làm nặng thêm tình trạng nôn hoặc gây tiêu chảy. Nếu trẻ không chịu uống, hãy thử dùng thìa nhỏ hoặc ống tiêm để bón từng chút một.

Cha mẹ cho trẻ uống từng ngụm nhỏ để bù nước sau khi nôn trớ

Khi trẻ đã ngừng nôn trong vài giờ và có dấu hiệu ổn định, cha mẹ có thể bắt đầu cho trẻ ăn lại với các thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo loãng, súp rau củ, hoặc bánh quy nhạt. Hãy chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày và cho trẻ ăn từ từ để tránh gây áp lực lên dạ dày. Quan sát phản ứng của trẻ sau mỗi bữa ăn để đảm bảo trẻ không bị nôn trở lại.

Việc theo dõi sát sao tình trạng của trẻ là rất quan trọng. Cha mẹ nên ghi lại tần suất nôn, tính chất chất nôn (có máu, dịch mật không), và các triệu chứng đi kèm như đau bụng, chướng bụng, hoặc lờ đờ. Nếu trẻ nôn kéo dài hơn 24 giờ, nôn ra máu hoặc dịch mật, hoặc có dấu hiệu mất nước (môi khô, mắt trũng, tiểu ít), cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức. Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm như siêu âm bụng, chụp X-quang, hoặc xét nghiệm máu để tìm nguyên nhân chính xác.

Bé bị nôn nhiều nhưng không sốt là một tình trạng cần được chú ý, vì nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề từ nhẹ đến nghiêm trọng. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm, và áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng. Vai trò của cha mẹ trong việc theo dõi, chăm sóc và đưa trẻ đi khám đúng lúc là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe bé yêu. Nếu bạn nhận thấy trẻ có các triệu chứng bất thường kéo dài, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699