Bệnh sởi và tay chân miệng ở trẻ có gì khác nhau

1. Tổng quan về bệnh sởi và tay chân miệng ở trẻ em

1.1. Bệnh sởi

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi (Measles virus) thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp, thông qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần. Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, là đối tượng dễ mắc bệnh nhất, nhất là những trẻ chưa được tiêm phòng vắc-xin sởi.

Trẻ em là đối tượng dễ bị mắc bệnh sởi nhất

Triệu chứng điển hình của sởi bao gồm sốt cao, phát ban đỏ trên da, ho, sổ mũi, mắt đỏ và chảy nước mắt. Giai đoạn đầu, trẻ có thể xuất hiện các đốm trắng nhỏ (đốm Koplik) bên trong miệng. Bệnh sởi thường kéo dài từ 7-10 ngày, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, trẻ có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não hoặc nhiễm trùng tai.

Điều trị sởi chủ yếu là hỗ trợ, bao gồm hạ sốt, bổ sung nước và dinh dưỡng, đồng thời theo dõi để phát hiện sớm các biến chứng. Tiêm vắc-xin sởi là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, thường được khuyến cáo cho trẻ từ 9 tháng tuổi.

1.2. Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm do các loại virus thuộc họ Enterovirus, phổ biến nhất là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71), gây ra. Bệnh lây lan qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết (nước bọt, phân) hoặc chạm vào bề mặt nhiễm virus. Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ mẫu giáo, là nhóm dễ mắc bệnh do thói quen tiếp xúc gần và vệ sinh chưa đảm bảo.

Triệu chứng của tay chân miệng bao gồm sốt nhẹ, đau họng, mệt mỏi, và đặc biệt là các mụn nước hoặc vết loét xuất hiện ở miệng, lòng bàn tay, bàn chân và đôi khi ở mông. Bệnh thường tự khỏi sau 7-10 ngày ở những trường hợp nhẹ, nhưng EV71 có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim hoặc phù phổi.

Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh tay chân miệng, nhưng vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc với người bệnh là cách phòng ngừa hiệu quả. Điều trị chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng, giữ vệ sinh và bổ sung dinh dưỡng.

2. Điểm giống và khác nhau giữa sởi và tay chân miệng

2.1. Điểm giống nhau

Bệnh sởi và tay chân miệng có một số điểm tương đồng, khiến phụ huynh đôi khi nhầm lẫn nếu chỉ dựa vào triệu chứng ban đầu:

Sởi và chân tay miệng sẽ có một số điểm tương đồng

Đối tượng mắc bệnh: Cả hai bệnh đều chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện.
Nguyên nhân virus: Cả sởi và tay chân miệng đều do virus gây ra (virus sởi và Enterovirus) và có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng.
Triệu chứng ban đầu: Cả hai bệnh đều có thể bắt đầu bằng sốt, mệt mỏi và khó chịu. Sốt là dấu hiệu phổ biến, thường xuất hiện trước khi các triệu chứng đặc trưng khác phát triển.
Khả năng lây lan cao: Cả hai bệnh đều lây truyền dễ dàng qua tiếp xúc gần, giọt bắn hoặc bề mặt nhiễm virus, đặc biệt trong môi trường đông đúc như nhà trẻ, trường học.
Biến chứng nguy hiểm: Nếu không được chăm sóc đúng cách, cả sởi và tay chân miệng đều có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não hoặc các vấn đề về thần kinh.

2.2. Điểm khác nhau

Tiêu chí	Sởi	Tay chân miệng
Nguyên nhân	Do virus sởi (Measles virus) thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Đây là loại virus chỉ ảnh hưởng đến con người và lây qua đường hô hấp.	Do các virus thuộc họ Enterovirus, chủ yếu là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Các virus này có thể lây qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp.
Triệu chứng	Đặc trưng bởi phát ban đỏ lan rộng khắp cơ thể, bắt đầu từ mặt rồi xuống thân và chân. Trẻ bị sởi thường có các triệu chứng hô hấp như ho, sổ mũi, mắt đỏ và đốm Koplik trong miệng. Sốt cao liên tục là dấu hiệu nổi bật.	Đặc trưng bởi các mụn nước hoặc vết loét ở miệng, lòng bàn tay, bàn chân và đôi khi ở mông. Trẻ có thể bị đau họng, khó nuốt, nhưng không có triệu chứng hô hấp rõ ràng như sởi.
Cách lây truyền	Chủ yếu lây qua đường hô hấp thông qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí hoặc trên bề mặt trong vài giờ.	Lây qua đường tiêu hóa (nước bọt, phân) hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước. Virus cũng có thể lây qua tay hoặc đồ vật nhiễm bẩn.
Biến chứng	Các biến chứng phổ biến bao gồm viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não và tiêu chảy nặng. Sởi có thể gây tử vong ở trẻ suy dinh dưỡng hoặc không được tiêm phòng.	Biến chứng thường gặp bao gồm viêm não, viêm cơ tim, phù phổi hoặc tổn thương thần kinh, đặc biệt khi do Enterovirus 71 gây ra.
Điều trị	Tập trung vào hạ sốt, bổ sung vitamin A (theo chỉ định bác sĩ) và chăm sóc dinh dưỡng. Trẻ cần được cách ly để tránh lây lan.	Chủ yếu là giảm đau, giữ vệ sinh vùng da và miệng, đồng thời bổ sung nước và dinh dưỡng. Trẻ cần được theo dõi chặt chẽ để phát hiện biến chứng.

Bệnh sởi và tay chân miệng đều là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ em, nhưng chúng khác nhau về nguyên nhân, triệu chứng, cách lây truyền và phương pháp phòng ngừa. Phụ huynh cần nhận biết các dấu hiệu đặc trưng, như phát ban đỏ của sởi hoặc mụn nước của tay chân miệng, để đưa trẻ đi khám kịp thời. Đồng thời, việc tiêm phòng đầy đủ (đối với sởi) và duy trì vệ sinh cá nhân là chìa khóa để bảo vệ trẻ khỏi hai bệnh này. Nếu nghi ngờ trẻ mắc bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay để được hướng dẫn xử lý đúng cách.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699