1. Tình trạng ho khan ở trẻ là gì

Ho khan là loại ho không kèm theo đờm hoặc chất nhầy, thường gây cảm giác khô rát ở cổ họng. Ở trẻ nhỏ, ho khan có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố môi trường đến các bệnh lý đường hô hấp. Tình trạng này thường kéo dài vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào nguyên nhân và cách chăm sóc.

Nguyên nhân gây ho khan: Ho khan ở trẻ có thể bắt nguồn từ các bệnh lý như cảm lạnh, cảm cúm, viêm họng, hoặc viêm phế quản. Ngoài ra, các yếu tố môi trường như không khí khô, bụi bẩn, khói thuốc lá, hoặc dị ứng với phấn hoa, lông động vật cũng có thể kích thích cơn ho. Ở một số trường hợp, ho khan là triệu chứng của các bệnh nghiêm trọng hơn như hen suyễn hoặc viêm thanh quản. Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nên dễ bị kích ứng và ho khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị ho khan

Biểu hiện của ho khan: Trẻ bị ho khan thường ho thành từng cơn, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi nằm xuống, gây khó ngủ và mệt mỏi. Cơn ho có thể kèm theo cảm giác ngứa rát cổ họng, khàn giọng, hoặc đau ngực nhẹ. Trong một số trường hợp, trẻ có thể bị sốt nhẹ, chảy nước mũi, hoặc chán ăn. Nếu ho khan kéo dài hơn 2-3 tuần, kèm theo các triệu chứng như khó thở, sốt cao, hoặc sụt cân, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra.

Tác động của ho khan đến trẻ: Ho khan không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm gián đoạn giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Những cơn ho liên tục có thể khiến bé mệt mỏi, quấy khóc, và khó chịu. Đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ dưới 2 tuổi, ho khan kéo dài có thể gây khó khăn trong việc bú sữa, dẫn đến nguy cơ thiếu dinh dưỡng. Vì vậy, việc xử lý kịp thời và an toàn là rất quan trọng để giúp bé thoải mái và mau hồi phục.

2. Hướng dẫn cách làm dịu cơn ho khan cho bé an toàn tại nhà

• Giữ ẩm không khí

Không khí khô là một trong những nguyên nhân khiến cơn ho khan trở nên trầm trọng hơn, đặc biệt vào mùa đông hoặc khi sử dụng điều hòa. Cha mẹ nên sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng bé để duy trì độ ẩm không khí ở mức 40-60%. Nếu không có máy tạo độ ẩm, có thể đặt một bát nước sạch hoặc khăn ướt trong phòng để tăng độ ẩm tự nhiên. Ngoài ra, hãy đảm bảo phòng bé được thông thoáng, tránh khói bụi, khói thuốc lá, hoặc các mùi hương mạnh như nước hoa, vì chúng có thể kích thích đường hô hấp.

• Cho bé uống đủ nước

Việc giữ cho cổ họng bé luôn ẩm sẽ giúp giảm cảm giác ngứa rát và làm dịu cơn ho. Đối với trẻ dưới 6 tháng, mẹ nên tăng cữ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức, vì sữa không chỉ cung cấp nước mà còn tăng cường miễn dịch. Với trẻ lớn hơn, cha mẹ có thể cho bé uống nước ấm, nước trái cây loãng (như nước táo, lê), hoặc trà thảo mộc không đường (như trà hoa cúc) theo liều lượng phù hợp với độ tuổi. Tránh cho bé uống nước lạnh hoặc nước ngọt có gas, vì chúng có thể làm tăng kích ứng cổ họng.

• Sử dụng mật ong và chanh

Mật ong là một phương thuốc tự nhiên hiệu quả để làm dịu cơn ho khan, đặc biệt với trẻ trên 1 tuổi. Mật ong có đặc tính kháng khuẩn, làm dịu niêm mạc họng và giảm kích ứng. Cha mẹ có thể pha 1 thìa cà phê mật ong với vài giọt nước cốt chanh và một chút nước ấm, sau đó cho bé uống 1-2 lần mỗi ngày. Hỗn hợp này không chỉ giúp giảm ho mà còn cung cấp vitamin C để tăng cường sức đề kháng. Lưu ý: Không sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ ngộ độc botulism.

• Massage với tinh dầu

Massage ngực và lưng bé với tinh dầu an toàn (như tinh dầu tràm, khuynh diệp hoặc bạc hà pha loãng với dầu nền như dầu dừa) có thể giúp làm ấm cơ thể và giảm kích ứng đường hô hấp. Cha mẹ nên massage nhẹ nhàng trong 5-10 phút trước khi bé đi ngủ để giúp bé thư giãn và ngủ ngon hơn. Đảm bảo tinh dầu được pha loãng đúng cách và thử trên một vùng da nhỏ của bé trước khi sử dụng để tránh dị ứng.

Massage cơ thể bé thường xuyên giúp giảm kích ứng đường hô hấp

• Điều chỉnh tư thế ngủ

Ho khan thường nặng hơn vào ban đêm do tư thế nằm ngang khiến chất nhầy tích tụ ở cổ họng. Cha mẹ có thể kê gối cao đầu bé một chút (khoảng 15-20 độ) để giảm áp lực lên đường hô hấp. Với trẻ sơ sinh, hãy đặt một chiếc khăn mỏng dưới nệm để tạo độ nghiêng nhẹ, đảm bảo an toàn và không gây ngạt thở. Giữ phòng ngủ thoáng mát, nhiệt độ khoảng 26-28°C, và sử dụng chăn mỏng để bé không bị nóng quá.

Ho khan ở trẻ là tình trạng phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nếu cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp làm dịu an toàn tại nhà. Các phương pháp như giữ ẩm không khí, bổ sung nước, sử dụng mật ong, xông hơi, và điều chỉnh tư thế ngủ đều dễ thực hiện và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng của bé và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường. Với sự chăm sóc đúng cách, bé sẽ sớm vượt qua cơn ho khan và trở lại khỏe mạnh, vui vẻ.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699