1. Tắc tia sữa là gì
Tắc tia sữa là tình trạng các ống dẫn sữa trong bầu ngực bị tắc nghẽn, khiến sữa không thể chảy ra ngoài một cách bình thường. Điều này dẫn đến hiện tượng ngực căng tức, đau nhức, và đôi khi xuất hiện các cục cứng trong ngực. Tắc tia sữa thường xảy ra ở các bà mẹ mới sinh, đặc biệt trong vài tuần đầu sau sinh khi cơ thể mẹ đang điều chỉnh để sản xuất sữa phù hợp với nhu cầu của bé.
Các dấu hiệu phổ biến của tắc tia sữa bao gồm:
-
Ngực căng cứng, đau khi chạm vào.
-
Có cục u nhỏ hoặc vùng cứng trong ngực.
-
Sữa chảy chậm hoặc không ra dù bé bú mạnh.
-
Đôi khi kèm theo sốt nhẹ hoặc mệt mỏi.
Massage ngực sẽ giúp cải thiện tình trạng tắc sữa khá hiệu quả
Nếu không được xử lý kịp thời, tắc tia sữa có thể dẫn đến viêm vú, gây đau đớn nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ.
2. Nguyên nhân gây tắc tia sữa
Hiểu được nguyên nhân gây tắc tia sữa sẽ giúp mẹ phòng tránh và xử lý hiệu quả hơn. Dưới đây là những nguyên nhân chính:
-
Cho con bú không đúng cách: Nếu bé không ngậm vú đúng khớp hoặc mẹ không cho bú đều cả hai bên ngực, sữa có thể bị ứ đọng, dẫn đến tắc nghẽn.
-
Giãn cách cữ bú quá lâu: Khi bé bú ít hoặc mẹ không hút sữa thường xuyên, sữa tích tụ trong ống dẫn, gây tắc.
-
Áp lực lên ngực: Mặc áo ngực quá chật, nằm đè lên ngực khi ngủ, hoặc mang balo nặng có thể chèn ép ống dẫn sữa.
-
Căng thẳng và mệt mỏi: Stress làm giảm hormone oxytocin, ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa, khiến sữa dễ bị ứ đọng.
-
Chế độ ăn uống không hợp lý: Thiếu nước hoặc ăn quá nhiều thực phẩm dầu mỡ có thể làm sữa đặc hơn, dễ gây tắc.
-
Nhiễm trùng hoặc viêm: Một số trường hợp tắc tia sữa xảy ra do viêm vú hoặc nhiễm trùng ở ngực.
3. Cách massage thông tia sữa hiệu quả
Bước 1: Chuẩn bị trước khi massage
Trước khi massage, mẹ cần tạo điều kiện để thư giãn và hỗ trợ dòng sữa chảy tốt hơn. Hãy rửa tay sạch, ngồi ở tư thế thoải mái, và chuẩn bị một chiếc khăn ấm. Đặt khăn ấm lên ngực trong 5-10 phút để làm giãn nở các ống dẫn sữa và giảm đau. Mẹ cũng có thể tắm nước ấm hoặc ngâm ngực trong nước ấm để tăng hiệu quả. Uống một cốc nước ấm hoặc trà thảo mộc trước khi massage cũng giúp mẹ thư giãn và kích thích tiết sữa.
Bước 2: Massage ngực đúng kỹ thuật
Để massage hiệu quả, mẹ nên bắt đầu từ vùng ngoài ngực và di chuyển dần vào núm vú, nơi các ống dẫn sữa tập trung. Dùng các đầu ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa) ấn nhẹ nhàng theo hình xoắn ốc hoặc vòng tròn nhỏ, tập trung vào các khu vực có cục cứng hoặc đau. Lực ấn nên vừa phải, không quá mạnh để tránh làm tổn thương mô ngực. Massage mỗi bên ngực trong khoảng 5-10 phút, chú ý di chuyển từ vùng tắc đến núm vú để "đẩy" sữa ra ngoài.
Bước 3: Kết hợp cho con bú hoặc hút sữa
Sau khi massage, mẹ nên cho bé bú ngay lập tức hoặc sử dụng máy hút sữa để kích thích dòng sữa chảy. Lực bú của bé là cách tự nhiên nhất để thông tia sữa, đặc biệt nếu bé ngậm vú đúng cách. Khi cho bú, hãy đặt cằm bé hướng về phía vùng tắc để bé tác động lực hút mạnh hơn vào khu vực đó. Nếu sử dụng máy hút sữa, hãy chọn chế độ hút nhẹ nhàng để tránh kích ứng ngực.
Bước 4: Lặp lại và duy trì đều đặn
Massage cần được thực hiện đều đặn, khoảng 2-3 lần mỗi ngày, đặc biệt trước các cữ bú hoặc hút sữa. Kiên trì thực hiện trong 1-2 ngày thường sẽ giúp thông tia sữa hoàn toàn. Trong quá trình massage, mẹ nên kiểm tra ngực để nhận biết các cục cứng có giảm dần hay không. Nếu tình trạng không cải thiện, hãy tìm đến sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn sữa mẹ hoặc bác sĩ.
Bước 5: Các biện pháp hỗ trợ thêm
Ngoài massage, mẹ có thể áp dụng một số mẹo bổ sung để tăng hiệu quả thông tia sữa. Chườm lạnh sau khi bú hoặc hút sữa giúp giảm sưng và đau. Uống đủ nước (2-3 lít mỗi ngày) và ăn thực phẩm giàu dinh dưỡng như yến mạch, hạt lanh, hoặc rau xanh để cải thiện chất lượng sữa. Tránh căng thẳng bằng cách nghỉ ngơi đầy đủ và thực hiện các bài tập thư giãn như hít thở sâu hoặc yoga nhẹ nhàng.
Tránh stress và ăn uống đầy đủ để hỗ trợ việc thông tia sữa
Tắc tia sữa là một vấn đề phổ biến nhưng có thể khắc phục hiệu quả nếu mẹ áp dụng đúng phương pháp massage và duy trì thói quen cho con bú hợp lý. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện các bước massage đúng kỹ thuật, mẹ không chỉ giải quyết được tình trạng tắc tia sữa mà còn đảm bảo nguồn sữa dồi dào cho bé. Hãy kiên nhẫn và chăm sóc bản thân thật tốt để hành trình nuôi con bằng sữa mẹ trở nên nhẹ nhàng và ý nghĩa hơn!
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699