Chậm phát triển vận động thô ở trẻ

1. Vận động thô là gì?

Vận động thô là nhóm kỹ năng sử dụng các nhóm cơ lớn như cơ cổ, lưng, tay, chân để thực hiện những động tác cơ bản như lật, ngồi, bò, đứng, đi, chạy, nhảy... Những kỹ năng này xuất hiện theo từng giai đoạn phát triển và phản ánh sự phát triển hệ thần kinh – cơ bắp của trẻ.

Đây là nền tảng quan trọng giúp trẻ hình thành khả năng tự lập trong sinh hoạt như tự ngồi ăn, đi lại, chơi đùa. Đồng thời, việc kiểm soát tốt vận động thô còn hỗ trợ trẻ phát triển vận động tinh (các kỹ năng tay nhỏ như cầm bút, xúc ăn) một cách hiệu quả hơn.

Vận động thô cũng đóng vai trò then chốt trong việc giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh, từ đó phát triển nhận thức, giao tiếp và cảm xúc một cách toàn diện.

Vận động thô là nhóm kỹ năng sử dụng các nhóm cơ lớn như cơ cổ, lưng, tay,...

2. Dấu hiệu trẻ chậm phát triển vận động thô

Phát triển vận động thô là nền tảng để trẻ khám phá thế giới xung quanh và rèn luyện thể chất. Việc chậm đạt được các kỹ năng như lật, ngồi, bò, đứng hay đi có thể là dấu hiệu cảnh báo cần được theo dõi và can thiệp sớm.

Không đạt được các mốc phát triển phù hợp với độ tuổi: Trẻ 6 tháng chưa biết lật, 9 tháng chưa biết ngồi vững, 12 tháng chưa đứng được khi vịn, hoặc 18 tháng chưa biết đi là những dấu hiệu cần lưu ý.
Ít vận động tay chân hoặc phản xạ yếu: Khi nằm sấp, trẻ không cố gắng ngẩng đầu hay chống tay, không đạp chân nhiều khi thức, hoặc khi bế không có phản ứng đỡ đầu, đỡ người tốt.
Dáng đi bất thường sau 2 tuổi: Trẻ đi loạng choạng, bước chân không đều, hay vấp ngã, hoặc đi bằng mũi chân thay vì đặt cả bàn chân có thể là dấu hiệu của vấn đề vận động.
Chênh lệch rõ so với bạn cùng tuổi: Nếu trẻ ít vận động hơn, kém linh hoạt hoặc chậm đạt được kỹ năng hơn hẳn so với bạn bè đồng trang lứa thì cần được đánh giá phát triển vận động kỹ lưỡng.

3. Nguyên nhân gây chậm vận động thô ở trẻ

Chậm vận động thô có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố sinh lý đến môi trường và tâm lý. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp cha mẹ có hướng chăm sóc và can thiệp phù hợp, hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện hơn.

Yếu tố sinh lý: Trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng thường có thể lực yếu, cơ bắp kém phát triển, dẫn đến khó khăn trong việc đạt được các mốc vận động như lật, ngồi hay đi. Cơ yếu cũng làm trẻ mau mệt khi vận động.
Vấn đề thần kinh – cơ: Những tổn thương hệ thần kinh trung ương, chẳng hạn như bại não nhẹ hoặc các rối loạn thần kinh cơ bẩm sinh, có thể làm suy giảm khả năng kiểm soát vận động và phối hợp cơ thể.
Môi trường nuôi dưỡng chưa phù hợp: Trẻ không được tạo điều kiện để vận động, thường xuyên nằm nhiều, ít được nằm sấp hoặc không được cha mẹ hướng dẫn, tập luyện đúng cách sẽ chậm phát triển các kỹ năng vận động thô.
Yếu tố tâm lý – xã hội: Trẻ ít được tương tác, thiếu sự khích lệ từ người chăm sóc hoặc sống trong môi trường thiếu kích thích sẽ không có động lực vận động và khám phá, từ đó chậm phát triển kỹ năng vận động.

4. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu chậm phát triển vận động ở trẻ là rất quan trọng để can thiệp kịp thời. Dưới đây là những trường hợp cha mẹ nên chủ động đưa trẻ đến cơ sở y tế để được đánh giá và tư vấn chuyên sâu.

Trẻ chậm hơn >2 tháng so với mốc phát triển trung bình: Ví dụ, trẻ 8 tháng chưa ngồi vững hoặc 20 tháng chưa biết đi. Nếu khoảng cách chậm này kéo dài trên 2 tháng so với chuẩn trung bình, cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá.
Có kèm biểu hiện bất thường về cơ hoặc thần kinh: Trẻ có dấu hiệu cứng cơ, mềm nhão, không kiểm soát đầu tốt, không có phản xạ cầm nắm, phản xạ kém khi bế hoặc đặt nằm sấp là những dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý.
Thiếu tương tác hoặc không giao tiếp bằng mắt: Trẻ không nhìn theo đồ vật, không có giao tiếp mắt với người chăm sóc hoặc không đáp lại khi được gọi tên cũng có thể liên quan đến chậm phát triển vận động và trí tuệ.
Cha mẹ có linh cảm hoặc thấy trẻ “khác thường”: Dù trẻ vẫn vận động nhưng rất chậm, không chủ động hoặc không muốn vận động, cha mẹ cảm thấy có gì đó “không ổn” thì nên tin vào cảm nhận đó và đưa trẻ đi khám sớm.

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu chậm phát triển vận động ở trẻ là rất quan trọng để can thiệp kịp thời

Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời khi trẻ chậm phát triển vận động thô có thể giúp cải thiện rõ rệt khả năng vận động và phát triển toàn diện. Cha mẹ cần theo sát các mốc phát triển và đưa trẻ đi thăm khám nếu có biểu hiện bất thường. Đồng hành đúng cách là chìa khóa giúp trẻ bắt kịp đà phát triển tự nhiên.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699