1. Vai trò của việc kiểm tra thính giác ở trẻ

Kiểm tra thính giác là một bước quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, và kỹ năng xã hội của trẻ:

Kiểm tra thính giác cho trẻ sơ sinh

Thính giác đóng vai trò nền tảng trong việc học nói và hiểu ngôn ngữ.Nếu các vấn đề về thính giác không được phát hiện sớm, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc phát triển lời nói và kỹ năng giao tiếp, dẫn đến hạn chế trong học tập và giao tiếp xã hội.

Kiểm tra sẽ giúp nhận diện các vấn đề như mất thính lực bẩm sinh, viêm tai giữa, hoặc suy giảm thính giác do các nguyên nhân môi trường. Phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời, giảm thiểu tác động tiêu cực lên quá trình phát triển của trẻ.

2. Khi nào nên đi khám thính giác cho trẻ sơ sinh

Việc kiểm tra thính lực cho trẻ ngay từ khi chào đời đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các vấn đề về thính giác và đảm bảo sự phát triển toàn diện. Dưới đây là những thời điểm quan trọng mà cha mẹ nên đưa trẻ đi khám thính lực:

Nên đưa trẻ đi khám để được kiểm tra thính lực

• Ngay sau khi sinh: Đây là bước kiểm tra bắt buộc tại nhiều bệnh viện, thường được thực hiện trong vòng 24-48 giờ sau sinh nhằm phát hiện các vấn đề thính giác bẩm sinh, như điếc bẩm sinh hoặc suy giảm thính giác sớm.

• Trong 3 tháng đầu đời: Nếu trẻ chưa được kiểm tra thính lực tại bệnh viện khi mới sinh, cha mẹ cần chủ động đưa trẻ đi khám trong 3 tháng đầu. Đây là thời điểm vàng để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời nếu có bất thường.

• Khi trẻ có các dấu hiệu bất thường. Phụ huynh hãy đưa trẻ đi khám thính lực ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

Không phản ứng với âm thanh lớn hoặc tiếng gọi của cha mẹ.

Không giật mình khi nghe tiếng động mạnh.

Không quay đầu về hướng âm thanh khi được 4-6 tháng tuổi.

Trẻ chậm nói hoặc phát âm không rõ khi so với bạn bè cùng tuổi.

Lặp lại các bệnh viêm tai giữa, viêm tai mũi họng.

3. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ mất thính lực sau sinh

Mất thính lực ở trẻ sau sinh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố bẩm sinh và các yếu tố xảy ra sau khi trẻ ra đời. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

• Trẻ được sinh ra trong gia đình có người mắc bệnh về ngôn ngữ, về khả năng nghe nói hoặc bị chậm phát triển thì nguy cơ mắc một số vấn đề về thính lực của trẻ cũng cao hơn. 

• Người mẹ bị các bệnh như rubella, cytomegalovirus (CMV) hoặc toxoplasmosis trong thời kỳ mang thai có thể gây tổn thương tai trong của trẻ.

• Những vấn đề xảy ra trong hoặc ngay sau khi sinh cũng có thể là nguyên nhân gây mất thính lực ở trẻ. Cụ thể:

Thiếu oxy khi sinh: Việc thiếu oxy kéo dài có thể gây tổn thương não và các cơ quan thính giác.

Vàng da sơ sinh nặng: Vàng da không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tổn thương thần kinh thính giác (bệnh kernicterus).

Nhiễm trùng sơ sinh: Nhiễm khuẩn huyết hoặc viêm màng não do vi khuẩn có thể gây tổn thương tai trong và hệ thần kinh liên quan đến thính giác.

4. Phương pháp sàng lọc thính lực

Sàng lọc thính lực là bước quan trọng giúp phát hiện sớm các vấn đề về thính giác, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Các phương pháp hiện đại dưới đây thường được sử dụng để đánh giá khả năng nghe của trẻ một cách chính xác và hiệu quả:

• Đo phản ứng âm thanh phát xạ của tai (OAE - Otoacoustic Emissions)

Cách thực hiện: Một đầu dò nhỏ được đặt vào ống tai để phát ra âm thanh. Sau đó, thiết bị sẽ ghi lại phản ứng âm thanh phát xạ từ tai trong (ốc tai). Nhằm kiểm tra chức năng của ốc tai (tai trong) và khả năng tiếp nhận âm thanh.

Ưu điểm:

Nhanh chóng, không xâm lấn.

Phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Hạn chế: Không phát hiện được tổn thương ở tai giữa hoặc dây thần kinh thính giác.

• Đo phản ứng thính giác thân não (ABR - Auditory Brainstem Response)

Cách thực hiện: Điện cực nhỏ được gắn lên da đầu và tai để đo phản ứng của não với âm thanh. Trẻ thường được cho ngủ trong quá trình kiểm tra để tránh cử động. Nhằm đánh giá đường dẫn truyền âm thanh từ tai đến não.

Ưu điểm:

Phát hiện được các tổn thương ở dây thần kinh thính giác.

Độ chính xác cao, phù hợp với trẻ không phản ứng được khi đo các phương pháp khác.

Hạn chế: Thời gian kiểm tra lâu hơn và đòi hỏi trẻ phải yên tĩnh.

• Đo thính lực hành vi (Behavioral Audiometry)

Cách thực hiện: Trẻ được đặt trong phòng yên tĩnh và phản ứng với các âm thanh được phát ra từ loa hoặc tai nghe (như quay đầu, giật mình, hoặc ánh mắt thay đổi). Phương pháp này sẽ đánh giá khả năng nghe qua hành vi của trẻ.

Ưu điểm: Hiệu quả với trẻ lớn hơn, biết phản ứng.

Hạn chế: Khó thực hiện với trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi hoặc trẻ chưa hợp tác.

• Đo thính lực giọng nói (Speech Audiometry)

Cách thực hiện: Trẻ nghe các từ hoặc câu đơn giản qua loa hoặc tai nghe và được yêu cầu lặp lại hoặc phản ứng với các từ nghe được để đánh giá khả năng nghe và hiểu giọng nói.

Ưu điểm: Phù hợp với trẻ lớn hơn (từ 3 tuổi trở lên).

Hạn chế: Không áp dụng được với trẻ nhỏ chưa biết nói hoặc trẻ mất thính lực nghiêm trọng.

Kiểm tra thính giác định kỳ là món quà đầu đời quý giá mà cha mẹ có thể dành tặng cho con, giúp phát hiện sớm những vấn đề tiềm ẩn và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện. Hãy đồng hành cùng con trên hành trình khám phá thế giới âm thanh bằng sự quan tâm và chăm sóc đúng lúc, bởi mỗi âm thanh con nghe được là một bước tiến quan trọng trong hành trình trưởng thành.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699