Phát triển giác quan của bé: Vị giác?

1. Giới thiệu về vị giác ở trẻ

Vị giác là một trong những giác quan đầu tiên được hình thành và đóng vai trò quan trọng trong hành trình phát triển cảm xúc, hành vi ăn uống cũng như kết nối xã hội của trẻ. Thông qua vị giác, bé có thể nhận biết và phân biệt các mùi vị khác nhau như ngọt, mặn, chua, đắng, từ đó dần hình thành sở thích ăn uống riêng.

Ngay từ khoảng tuần thai thứ 13–15, các tế bào vị giác đã bắt đầu phát triển trong khoang miệng của thai nhi. Khi nuốt nước ối – vốn mang theo mùi vị của thức ăn mẹ ăn vào – bé đã có những phản ứng ban đầu với vị giác. Sau khi chào đời, vị giác tiếp tục hoàn thiện, ảnh hưởng trực tiếp đến việc bé bú, ăn dặm và cảm nhận hương vị thế giới xung quanh.

Ngay từ khoảng tuần thai thứ 13–15, các tế bào vị giác đã bắt đầu phát triển trong khoang miệng của thai nhi

2. Các mốc phát triển vị giác ở trẻ

Ngay từ khi mới chào đời, vị giác đã là một trong những giác quan nhạy bén nhất của trẻ và tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong suốt năm đầu đời. Bé không chỉ cảm nhận được hương vị từ sữa mẹ mà còn dần khám phá thế giới mùi vị phong phú khi lớn lên. Việc hỗ trợ phát triển vị giác đúng cách là rất quan trọng, bởi nếu bị bỏ qua, trẻ có thể chậm phát triển trong việc nhận biết và thích nghi với các mùi vị mới, ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và dinh dưỡng sau này.

Giai đoạn sơ sinh đến 3 tháng tuổi: Bé có số lượng nụ vị giác nhiều hơn người lớn, phân bố không chỉ trên lưỡi mà cả ở amidan và phía sau cổ họng. Ngay từ đầu đời, trẻ đã có thể phân biệt vị ngọt và đắng – và đặc biệt yêu thích vị ngọt, nhất là vị ngọt dịu của sữa mẹ.
Giai đoạn 3 đến 6 tháng tuổi: Bé bắt đầu dùng miệng để khám phá thế giới – ngậm tay, đồ chơi hay chăn gối. Đến khoảng 5 tháng tuổi, trẻ đã phản ứng rõ rệt hơn với vị mặn, dù chưa nên được ăn muối ở giai đoạn này.
Giai đoạn 6 đến 12 tháng tuổi: Khi bắt đầu ăn dặm, vị giác của trẻ thực sự “bùng nổ”. Bé có thể thích hoặc từ chối một món ăn chỉ sau lần đầu tiên. Tuy nhiên, hãy thử món ăn đó ít nhất 8 lần trước khi kết luận bé không hợp khẩu vị. Trẻ cũng bắt đầu thử thức ăn bằng tay và tiếp xúc với nhiều mùi vị mới từ trái cây, rau củ, ngũ cốc mềm.

3. Cách cha mẹ hỗ trợ phát triển vị giác cho bé

Vị giác không chỉ giúp bé ăn ngon miệng mà còn ảnh hưởng đến hành vi ăn uống lâu dài. Việc tạo cơ hội cho bé trải nghiệm đa dạng hương vị ngay từ sớm sẽ giúp hình thành thói quen ăn uống lành mạnh và sự linh hoạt trong khẩu vị. Dưới đây là những cách đơn giản cha mẹ có thể áp dụng:

Đa dạng món ăn từ nguyên liệu tự nhiên: Khi bắt đầu ăn dặm, hãy cho bé thử nhiều loại thực phẩm tươi, chế biến đơn giản, không thêm đường hay muối. Mỗi món ăn là một cơ hội để bé khám phá một vị mới.
Tạo không khí vui vẻ trong bữa ăn: Đừng ép bé ăn hay so sánh bé với người khác. Thay vào đó, hãy biến bữa ăn thành thời gian khám phá đầy hứng khởi – nơi bé được nếm, chạm, thử và quyết định.
Khuyến khích bé ăn theo cách riêng: Cho phép bé dùng tay để tự xúc, bóp, khám phá thức ăn giúp bé chủ động tiếp xúc và phân biệt vị giác tốt hơn.
Lắng nghe phản ứng của bé: Mỗi biểu cảm hay hành động từ chối/mong muốn ăn đều là tín hiệu để cha mẹ hiểu sở thích vị giác của bé và điều chỉnh thực đơn phù hợp hơn.

Vị giác không chỉ giúp bé ăn ngon miệng mà còn ảnh hưởng đến hành vi ăn uống lâu dài

Phát triển vị giác là một phần tự nhiên trong hành trình lớn khôn của trẻ. Với sự quan sát tinh tế và hỗ trợ đúng cách từ cha mẹ, bé sẽ hình thành thói quen ăn uống lành mạnh và cảm nhận tốt hơn về thực phẩm. Hãy kiên nhẫn đồng hành cùng bé trên từng bước nhỏ để nuôi dưỡng giác quan một cách toàn diện.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699