Rối loạn thần kinh vận động ở trẻ em

1. Rối loạn thần kinh vận động ở trẻ em là gì

Rối loạn thần kinh vận động là tình trạng khi hệ thần kinh của trẻ gặp phải những vấn đề trong việc điều khiển và phối hợp các chuyển động cơ thể. Điều này có thể xuất phát từ sự tổn thương ở não, tủy sống hoặc các dây thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng vận động thô và vận động tinh. Những trẻ bị rối loạn này có thể gặp khó khăn trong việc đạt được các mốc phát triển vận động như lật, ngồi, đi, hoặc nắm bắt đồ vật.

Việc nhận diện rối loạn thần kinh vận động càng sớm càng giúp quá trình can thiệp được hiệu quả, từ đó cải thiện chất lượng sống và phát triển vận động của trẻ. Điều trị sớm không chỉ giúp giảm thiểu các khó khăn về vận động mà còn ngăn ngừa các vấn đề thần kinh lâu dài.

Những trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc bị tổn thương sau sinh (do thiếu oxy, nhiễm trùng) thường có nguy cơ mắc rối loạn thần kinh vận động cao hơn. Ngoài ra, trẻ bị bại não, các bệnh lý di truyền liên quan đến thần kinh cơ cũng dễ gặp phải tình trạng này.

Rối loạn thần kinh vận động là tình trạng khi hệ thần kinh của trẻ gặp phải những vấn đề trong việc điều khiển và phối hợp các chuyển động cơ thể

2. Dấu hiệu nhận biết rối loạn thần kinh vận động

Rối loạn thần kinh vận động có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong phát triển vận động của trẻ. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu này giúp can thiệp kịp thời, từ đó hỗ trợ trẻ phát triển và cải thiện khả năng vận động.

Chậm đạt các mốc vận động: Trẻ không đạt được các mốc phát triển vận động như lật (6 tháng), ngồi (9 tháng), bò (12 tháng), đứng và đi (18 tháng). Nếu trẻ chậm hơn nhiều so với chuẩn phát triển, đó có thể là dấu hiệu của vấn đề thần kinh vận động.
Trương lực cơ bất thường: Trẻ có thể gặp tình trạng cơ bắp quá cứng (tăng trương lực) hoặc quá mềm (giảm trương lực). Tăng trương lực khiến trẻ khó khăn trong việc di chuyển, còn giảm trương lực làm trẻ lỏng lẻo, không thể điều khiển cơ thể tốt.
Phản xạ bất thường: Các phản xạ nguyên thủy của trẻ (như phản xạ bám tay) kéo dài quá lâu hoặc không chuyển sang các phản xạ vận động bình thường. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển vận động sau này của trẻ.
Rối loạn vận động tinh: Trẻ gặp khó khăn trong việc điều khiển các cử động tinh tế như cầm nắm, lấy đồ vật, hoặc có thể gặp tình trạng run rẩy, co cứng một phần cơ thể.
Thiếu phối hợp vận động và đi lại khó khăn: Trẻ có thể di chuyển không vững, khó khăn trong việc đi lại hoặc thường xuyên té ngã. Khả năng phối hợp giữa các bộ phận cơ thể (tay, chân, mắt) không tốt sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển tổng thể.

3. Nguyên nhân gây rối loạn thần kinh vận động

Rối loạn thần kinh vận động có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ tổn thương não bộ cho đến các yếu tố di truyền hoặc bệnh lý nhiễm trùng. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp bác sĩ xác định hướng điều trị và can thiệp phù hợp.

Tổn thương não (trước, trong hoặc sau sinh): Các tổn thương não bộ do thiếu oxy khi sinh, nhiễm trùng hoặc các yếu tố khác có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thần kinh, gây rối loạn vận động.
Bại não: Đây là một nhóm các rối loạn do tổn thương não trong hoặc sau khi sinh, khiến trẻ gặp khó khăn trong việc điều khiển cơ bắp và vận động.
Rối loạn thần kinh cơ di truyền: Các bệnh lý di truyền như loạn dưỡng cơ, bệnh thần kinh cơ có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động của trẻ.
Nhiễm trùng thần kinh, viêm não, viêm màng não: Nhiễm trùng nặng có thể tấn công não và tủy sống, làm tổn thương hệ thần kinh và gây rối loạn vận động.
Thiếu oxy khi sinh, chấn thương sọ não: Các tình huống này có thể làm tổn thương não bộ, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng điều khiển vận động của trẻ.

4. Hướng xử trí và can thiệp

Việc can thiệp sớm là rất quan trọng trong việc cải thiện khả năng vận động và hạn chế các vấn đề lâu dài. Các phương pháp can thiệp thường bao gồm việc đánh giá chuyên sâu, tập luyện vật lý trị liệu, và hỗ trợ từ gia đình.

Khám và đánh giá bởi chuyên gia thần kinh – phục hồi chức năng: Các bác sĩ chuyên khoa thần kinh nhi và chuyên gia phục hồi chức năng sẽ đánh giá mức độ tổn thương và khả năng vận động của trẻ, từ đó xây dựng kế hoạch can thiệp phù hợp.
Tập vật lý trị liệu – vận động trị liệu theo chương trình cá nhân hóa: Trẻ cần được tập luyện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia vật lý trị liệu để cải thiện khả năng vận động. Chương trình tập luyện sẽ được điều chỉnh dựa trên tình trạng của trẻ.
Hỗ trợ từ gia đình: Môi trường gia đình có vai trò rất lớn trong việc kích thích vận động của trẻ. Cha mẹ cần tạo không gian an toàn và khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động vận động, đồng thời động viên và giao tiếp tích cực.
Can thiệp sớm giúp cải thiện chức năng vận động: Việc bắt đầu can thiệp từ sớm sẽ giúp trẻ phát triển khả năng vận động hiệu quả hơn và giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài.

Rối loạn thần kinh vận động có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Rối loạn thần kinh vận động không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn tác động đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, cha mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường và chủ động đưa trẻ đi khám khi cần thiết. Can thiệp sớm, đúng chuyên môn sẽ giúp trẻ có cơ hội phục hồi tốt hơn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699