Sai lầm nghiêm trọng: Bổ sung sắt khi con đang ốm!

1. Bổ sung sắt – lợi hay hại tùy thời điểm

Sắt là một trong những vi chất cực kỳ quan trọng cho sự phát triển của trẻ nhỏ, đặc biệt trong quá trình tạo máu và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Trẻ thiếu sắt có thể mệt mỏi, xanh xao, chậm tăng trưởng, giảm khả năng tập trung và dễ mắc bệnh hơn.

Tuy nhiên, không phải lúc nào bổ sung sắt cũng mang lại lợi ích. Việc bổ sung sắt không đúng thời điểm, nhất là khi trẻ đang bị nhiễm khuẩn, có thể gây phản tác dụng. Lúc này, sắt không chỉ không giúp bé mau khỏe mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn, khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Vì vậy, lựa chọn đúng thời điểm là yếu tố then chốt khi bổ sung sắt cho trẻ.

2. Vì sao không nên bổ sung sắt khi trẻ đang ốm, nhiễm khuẩn?

Khi trẻ bị ốm, đặc biệt là do vi khuẩn, cơ thể sẽ có cơ chế tự nhiên để "giấu" sắt – tức là giảm lượng sắt tự do trong máu – nhằm hạn chế sự phát triển của mầm bệnh. Bởi vì vi khuẩn cũng cần sắt để sinh sôi, nên việc bổ sung sắt trong thời điểm này vô tình tiếp thêm "nhiên liệu" cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn, khiến tình trạng nhiễm trùng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.

Không chỉ dừng lại ở đó, khi lượng sắt trong máu vượt quá nhu cầu của cơ thể, sắt dư thừa có thể thúc đẩy quá trình tạo ra các gốc tự do – gây stress oxy hóa. Tình trạng này khiến phản ứng viêm trong cơ thể trở nên dữ dội hơn, làm tăng nguy cơ sốt cao, tổn thương mô, thậm chí ảnh hưởng đến gan và hệ miễn dịch của trẻ. Vì thế, nếu trẻ đang mắc bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt là sốt hoặc viêm cấp tính, phụ huynh tuyệt đối không nên tự ý bổ sung sắt mà cần chờ ý kiến của bác sĩ.

Khi trẻ bị ốm, đặc biệt là do vi khuẩn, cơ thể sẽ có cơ chế tự nhiên để "giấu" sắt

3. Dấu hiệu nhận biết thời điểm không nên bổ sung sắt

Không phải lúc nào bổ sung sắt cũng là lựa chọn tốt, đặc biệt trong những thời điểm cơ thể trẻ đang chống lại bệnh tật. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo bố mẹ nên tạm hoãn việc bổ sung sắt cho con:

Trẻ đang có dấu hiệu nhiễm khuẩn cấp tính: Khi con bị sốt cao, ho nhiều, tiêu chảy, hoặc có biểu hiện viêm họng, viêm phổi, viêm tai giữa... thì khả năng cao cơ thể đang phải chống lại vi khuẩn. Việc bổ sung sắt trong lúc này có thể khiến vi khuẩn phát triển nhanh hơn, khiến bệnh kéo dài hoặc nặng thêm.
Trẻ đang sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh: Trong giai đoạn này, hệ miễn dịch của trẻ đang hoạt động mạnh để tiêu diệt vi khuẩn. Bổ sung sắt có thể cản trở hiệu quả của thuốc và gây rối loạn quá trình hồi phục. Tốt nhất nên đợi đến khi trẻ khỏe hoàn toàn, không còn dùng kháng sinh và ăn uống tốt trở lại thì mới tiếp tục hoặc bắt đầu bổ sung sắt.

4. Khi nào nên bắt đầu bổ sung lại sắt?

Sau thời gian trẻ bị ốm, việc bổ sung sắt không nên vội vàng mà cần chờ đợi cơ thể hồi phục hoàn toàn. Dưới đây là những nguyên tắc giúp bố mẹ xác định thời điểm an toàn để bắt đầu lại việc bổ sung sắt:

Chỉ nên bổ sung khi trẻ đã khỏi hẳn các triệu chứng viêm hoặc nhiễm khuẩn: Trẻ cần hết sốt hoàn toàn, không còn các biểu hiện như ho, tiêu chảy, viêm họng, chảy mũi... và sinh hoạt trở lại bình thường (ăn uống, chơi đùa, ngủ nghỉ tốt). Khi đó, cơ thể không còn trong trạng thái chống lại vi khuẩn, việc bổ sung sắt mới phát huy hiệu quả mà không gây tác dụng phụ.
Thời gian an toàn để bổ sung lại thường từ 3–5 ngày sau khi trẻ khỏe hẳn: Mặc dù bé có thể trông đã “ổn” sau vài ngày hết sốt, nhưng hệ miễn dịch vẫn cần thêm thời gian để hồi phục hoàn toàn. Do đó, bố mẹ nên chờ ít nhất 3–5 ngày sau khi trẻ hoàn toàn khỏe mạnh, và tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lại sắt – nhất là với các bé từng thiếu máu hoặc đang cần can thiệp dài hạn.

Sau thời gian trẻ bị ốm, việc bổ sung sắt không nên vội vàng mà cần chờ đợi cơ thể hồi phục hoàn toàn

Bổ sung sắt cho trẻ đúng lúc, đúng cách là điều cần thiết, nhưng tuyệt đối không nên vội vàng khi con đang ốm. Hãy ưu tiên phục hồi sức khỏe cho bé trước khi nghĩ đến việc bổ sung vi chất. Tham khảo ý kiến bác sĩ luôn là bước đi an toàn và sáng suốt.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699