1. Nguyên nhân gây táo bón sau sinh mổ
Táo bón sau sinh mổ là tình trạng mẹ đi ngoài khó, phân cứng hoặc phải rặn mạnh khi đi tiêu, đôi khi kèm theo đau bụng hoặc khó chịu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm cả yếu tố thể chất và thay đổi sinh lý sau sinh.
1.1. Thay đổi nội tiết tố
Sau khi sinh, cơ thể mẹ trải qua sự thay đổi lớn về nội tiết tố. Sự sụt giảm đột ngột của progesterone, một loại hormone giúp thư giãn cơ bắp, có thể làm giảm nhu động ruột, khiến phân di chuyển chậm hơn trong đại tràng. Điều này dẫn đến phân cứng và gây táo bón.
1.2. Tác động của phẫu thuật
Sinh mổ là một cuộc phẫu thuật lớn, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng, đặc biệt là hệ tiêu hóa. Thuốc gây mê và thuốc giảm đau sử dụng trong và sau phẫu thuật có thể làm chậm hoạt động của ruột. Ngoài ra, vết mổ ở bụng khiến mẹ hạn chế vận động, làm giảm nhu động ruột và tăng nguy cơ táo bón.
1.3. Thiếu hụt chất xơ và nước
Chế độ ăn uống sau sinh mổ thường hạn chế do mẹ cần thời gian hồi phục. Nhiều mẹ tập trung vào các món ăn giàu dinh dưỡng nhưng thiếu chất xơ, dẫn đến khó tiêu. Đồng thời, việc không uống đủ nước, đặc biệt khi mẹ cho con bú, có thể làm phân trở nên khô và cứng, gây táo bón.
1.4. Tâm lý căng thẳng và ít vận động
Căng thẳng sau sinh, lo lắng về việc chăm sóc con hoặc đau vết mổ có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Ngoài ra, mẹ sau sinh mổ thường ít vận động do sợ ảnh hưởng đến vết mổ, điều này làm giảm kích thích nhu động ruột, góp phần gây táo bón.
Stress sau sinh có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa dẫn đến táo bón
2. Mẹ sau sinh mổ nên ăn gì để chống táo bón
Để cải thiện tình trạng táo bón, mẹ sau sinh mổ cần xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, tập trung vào các thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa và cung cấp dinh dưỡng cần thiết. Một thực đơn giàu chất xơ là yếu tố quan trọng giúp kích thích nhu động ruột và làm mềm phân. Các loại rau xanh như cải bó xôi, bông cải xanh, mồng tơi hoặc rau lang, được chế biến bằng cách hấp hoặc luộc, là lựa chọn lý tưởng vì chúng dễ tiêu hóa, không gây áp lực lên vết mổ và cung cấp chất xơ hòa tan lẫn không hòa tan. Trái cây tươi như táo (bỏ vỏ), chuối chín, kiwi, lê và bơ cũng rất hiệu quả, không chỉ bổ sung chất xơ mà còn chứa các vitamin hỗ trợ hệ tiêu hóa. Đặc biệt, kiwi có enzyme actinidin giúp kích thích nhu động ruột, rất phù hợp cho mẹ sau sinh.
Ngoài rau và trái cây, mẹ có thể bổ sung ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt hoặc bánh mì nguyên cám để tăng lượng chất xơ và cung cấp năng lượng cần thiết trong giai đoạn hồi phục. Các loại đậu như đậu lăng, đậu đen hoặc đậu đỏ, khi được chế biến thành súp hoặc cháo, không chỉ cung cấp chất xơ mà còn bổ sung protein, hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, mẹ nên tăng lượng chất xơ từ từ để tránh đầy hơi hoặc khó chịu, đặc biệt khi hệ tiêu hóa còn yếu sau phẫu thuật.
Uống đủ nước là yếu tố không thể thiếu để ngăn ngừa táo bón, đặc biệt khi mẹ đang cho con bú. Mẹ nên duy trì uống 2-3 lít nước mỗi ngày, bao gồm nước lọc, nước ép trái cây như mận khô, táo hoặc lê, giúp làm mềm phân và kích thích tiêu hóa. Các món súp hoặc canh, như canh rau củ, súp bí đỏ hoặc súp gà, không chỉ cung cấp chất lỏng mà còn bổ sung dinh dưỡng dễ hấp thu. Trà thảo mộc như trà gừng hoặc trà bạc hà, khi uống với lượng vừa phải, cũng có thể hỗ trợ tiêu hóa và giảm cảm giác đầy hơi.
Uống nhiều nước có thể khắc phục tình trạng táo bón sau sinh mổ tại nhà
Probiotic là một yếu tố quan trọng khác giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa và giảm táo bón. Mẹ có thể ăn sữa chua không đường, lý tưởng là 1-2 hũ mỗi ngày vào bữa phụ, để bổ sung lợi khuẩn. Các thực phẩm lên men như dưa chua hoặc kim chi cũng có thể được sử dụng, nhưng cần ăn với lượng nhỏ và tránh các loại quá mặn hoặc cay để không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa nhạy cảm sau sinh.
Khi xây dựng thực đơn, mẹ cần tránh các thực phẩm gây táo bón như đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, bánh kẹo ngọt hoặc các món nhiều tinh bột trắng như bánh mì trắng, cơm trắng. Nếu được bác sĩ cho phép, mẹ nên vận động nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi bộ hoặc tập thở, để kích thích nhu động ruột.
Táo bón sau sinh mổ là vấn đề phổ biến nhưng có thể được cải thiện thông qua chế độ ăn uống hợp lý. Một thực đơn giàu chất xơ, đủ nước, kết hợp với probiotic và chất béo lành mạnh sẽ giúp mẹ sau sinh mổ cải thiện tiêu hóa, giảm táo bón và hỗ trợ quá trình hồi phục. Hãy bắt đầu với các thay đổi nhỏ, theo dõi phản ứng của cơ thể và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng táo bón kéo dài hoặc nghiêm trọng. Với sự chăm sóc đúng cách, mẹ sẽ sớm lấy lại sức khỏe và sự thoải mái sau sinh.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699
