1. Bệnh thủy đậu ở trẻ là gì?
Thủy đậu (còn gọi là trái rạ) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella-Zoster (VZV) gây ra. Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch từ các nốt mụn nước của người nhiễm. Trẻ em, đặc biệt là những trẻ chưa được tiêm vắc-xin phòng thủy đậu, là đối tượng dễ mắc bệnh nhất.
Bệnh thủy đậu ở trẻ em
Thời điểm dễ bùng phát: Thủy đậu thường xảy ra quanh năm, nhưng cao điểm vào mùa xuân và đầu hè, khi thời tiết ấm và ẩm tạo điều kiện cho virus phát triển.
2. Triệu chứng bệnh thủy đậu ở trẻ
2.1. Giai đoạn khởi phát (1-2 ngày đầu):
-
Trẻ sốt nhẹ (37,5-38°C), mệt mỏi, chán ăn, đôi khi đau đầu hoặc đau họng.
-
Một số trẻ có thể bị sổ mũi hoặc ho nhẹ, dễ nhầm với cảm lạnh thông thường.
2.2. Giai đoạn toàn phát (ngày 2-5):
-
Xuất hiện các nốt đỏ trên da, ban đầu là những chấm nhỏ, sau đó phát triển thành mụn nước chứa dịch trong suốt. Các nốt này thường mọc ở mặt, ngực, lưng, rồi lan ra toàn thân, kể cả da đầu và niêm mạc miệng.
-
Trẻ ngứa ngáy khó chịu, đặc biệt khi mụn nước vỡ ra và đóng vảy.
-
Sốt có thể tăng lên (38-39°C), kèm theo quấy khóc và ngủ kém.
2.3. Giai đoạn hồi phục (ngày 6-10):
-
Mụn nước khô lại, đóng vảy màu nâu và bong dần, để lại sẹo lõm nếu bị nhiễm trùng.
-
Trẻ dần hết sốt, ăn uống và sinh hoạt bình thường trở lại.
3. Nguyên nhân khiến trẻ bị thủy đậu
Thủy đậu ở trẻ chủ yếu do một nguyên nhân chính, nhưng có nhiều yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh:
-
Nguyên nhân chính: Virus Varicella-Zoster (VZV) là tác nhân gây bệnh. Virus lây lan qua:
-
Đường hô hấp: Hít phải giọt bắn từ người bệnh khi ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện.
-
Tiếp xúc trực tiếp: Chạm vào dịch từ mụn nước của người nhiễm rồi đưa lên mũi, miệng.
-
Lây gián tiếp: Dùng chung đồ vật (khăn, quần áo) với người bệnh.
-
Yếu tố nguy cơ:
-
Chưa tiêm vắc-xin: Trẻ không được tiêm phòng thủy đậu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn gấp nhiều lần.
-
Hệ miễn dịch yếu: Trẻ suy dinh dưỡng, đang ốm, hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch dễ nhiễm virus hơn.
-
Môi trường đông đúc: Nhà trẻ, trường học là nơi virus dễ lây lan, đặc biệt khi có trẻ mang bệnh.
-
Thời tiết: Mùa xuân và hè là thời điểm virus VZV hoạt động mạnh, làm tăng tỷ lệ mắc bệnh.
4. Cách chăm sóc trẻ bị thủy đậu tại nhà
Giữ vệ sinh da:
-
Tắm cho trẻ bằng nước ấm sạch (không dùng xà phòng mạnh) để làm dịu ngứa và loại bỏ bụi bẩn. Lau khô nhẹ nhàng bằng khăn mềm.
-
Cắt ngắn móng tay trẻ và đeo bao tay (với trẻ nhỏ) để tránh gãi làm vỡ mụn nước, gây nhiễm trùng.
Hạ sốt và giảm ngứa:
-
Nếu trẻ sốt trên 38,5°C, dùng khăn ấm lau người hoặc paracetamol theo liều bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối không dùng aspirin vì nguy cơ hội chứng Reye.
-
Thoa dung dịch xanh methylen (methylene blue) lên nốt mụn để sát khuẩn và làm khô nhanh. Có thể dùng kem calamine để giảm ngứa (tham khảo ý kiến bác sĩ).
Chế độ ăn uống:
-
Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt như cháo, súp, sữa chua. Tránh đồ cay, nóng, hoặc mặn vì có thể kích ứng họng.
-
Bổ sung nước (nước lọc, nước ép trái cây) để tránh mất nước do sốt.
Lựa chọn chế độ ăn phù hợp để bổ sung cho con khi bé bị thủy đậu
Cách ly và vệ sinh môi trường:
-
Giữ trẻ ở phòng riêng, hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai chưa từng mắc thủy đậu.
-
Giặt sạch quần áo, chăn ga của trẻ bằng nước nóng và phơi nắng để diệt virus.
Theo dõi sát sao:
Quan sát các nốt mụn và tình trạng sốt hàng ngày. Nếu trẻ khó thở, lừ đừ, hoặc nốt mụn có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng đỏ, mủ vàng), đưa trẻ đến bệnh viện ngay.
Thủy đậu ở trẻ em là bệnh phổ biến nhưng không quá đáng lo nếu được nhận biết sớm và chăm sóc đúng cách. Từ việc hiểu rõ bản chất bệnh, nhận diện triệu chứng, nắm bắt nguyên nhân, đến áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà, cha mẹ có thể giúp trẻ hồi phục nhanh chóng và an toàn. Quan trọng nhất, hãy tiêm vắc-xin phòng thủy đậu cho trẻ từ 12 tháng tuổi để giảm nguy cơ mắc bệnh. Với sự quan tâm và kiên nhẫn, trẻ sẽ sớm khỏe mạnh trở lại. Chúc các bậc phụ huynh thành công trong việc chăm sóc con yêu!
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699
