Trẻ 4 tháng chưa ngẩng đầu được

1. Trẻ 4 tháng nên đạt được gì về vận động cổ?

Ở mốc 4 tháng tuổi, phát triển vận động cổ là một trong những cột mốc quan trọng giúp trẻ tiến tới các kỹ năng như lẫy, ngồi và bò. Dưới đây là những gì bé nên đạt được về kiểm soát đầu cổ ở giai đoạn này:

Khi nằm sấp: Bé có thể ngẩng đầu cao đến 90 độ, chống tay nâng ngực, đồng thời xoay đầu linh hoạt để nhìn theo người, đồ vật hoặc âm thanh xung quanh. Đây là biểu hiện cho thấy cơ cổ – lưng đã phối hợp nhịp nhàng.
Khi được bế thẳng: Bé có khả năng giữ đầu ổn định, đầu không bị gật gù hay đổ ra phía sau. Cha mẹ có thể thử nâng bé lên vai và quan sát xem bé có thể tự kiểm soát đầu để nhìn xung quanh không.
Khi kéo từ nằm lên ngồi: Trong tư thế kéo tay bé từ nằm ngửa lên ngồi, đầu bé nên giữ thẳng theo thân, không bị rơi ngửa ra sau – cho thấy sự phát triển tốt của cơ vùng cổ và sự phối hợp thần kinh – cơ.

Bé có thể ngẩng đầu cao đến 90 độ, chống tay nâng ngực, đồng thời xoay đầu linh hoạt để nhìn theo người,...

2. Nguyên nhân khiến trẻ 4 tháng không ngẩng đầu được

Nếu trẻ 4 tháng tuổi chưa ngẩng đầu được, cha mẹ không nên chủ quan vì đây có thể là dấu hiệu cho thấy bé đang gặp khó khăn trong phát triển vận động. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:

Thiếu vận động sớm: Trẻ ít được cho nằm sấp (tummy time) – một tư thế rất quan trọng để rèn cơ cổ, lưng và kiểm soát đầu. Nếu bé chủ yếu nằm ngửa, bế ẵm nhiều, không có cơ hội vận động, kỹ năng nâng đầu sẽ chậm hơn bình thường.
Giảm trương lực cơ: Cơ cổ của bé yếu, không có đủ lực để nâng hoặc giữ đầu vững. Trẻ thường có biểu hiện mềm nhũn, đầu đổ ra sau khi bế, không chống tay khi nằm sấp.
Bệnh lý thần kinh – cơ: Những bệnh như bại não thể mềm, loạn dưỡng cơ, teo cơ tủy sống (SMA) có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng nâng đầu và vận động thô.
Trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc thiếu oxy lúc sinh: Các yếu tố này có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, khiến bé chậm kiểm soát đầu và các mốc phát triển vận động khác.

3. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Nếu trẻ 4 tháng tuổi chưa thể ngẩng đầu, cha mẹ cần theo dõi kỹ và không nên “chờ đợi thêm” một cách bị động. Một số dấu hiệu dưới đây là cảnh báo rõ ràng rằng bé cần được khám chuyên khoa:

Bé không giữ được đầu khi bế thẳng: Đầu vẫn gật gù, đổ về sau liên tục, không có biểu hiện cố gắng giữ thăng bằng – cho thấy cơ cổ chưa đủ khỏe hoặc hệ thần kinh kiểm soát chưa hoạt động tốt.
Không có phản xạ nâng đầu khi nằm sấp: Dù đã bước qua 4 tháng tuổi nhưng bé vẫn nằm ì, không nhấc đầu, không chống tay, hoặc chỉ nhấc nhẹ trong thời gian rất ngắn.
Có kèm biểu hiện bất thường khác: Bé mềm nhũn toàn thân, bú yếu, khó tăng cân, chậm lẫy, không thích thú khi chơi, ít tương tác bằng mắt hoặc âm thanh.
Tiền sử nguy cơ cao: Gia đình có người mắc bệnh bại não, loạn dưỡng cơ, SMA hoặc các rối loạn thần kinh – cơ khác; trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc từng thiếu oxy lúc sinh.

4. Cha mẹ cần làm gì để hỗ trợ bé?

Để hỗ trợ bé 4 tháng tuổi phát triển vận động cổ đúng mốc, cha mẹ có thể can thiệp sớm bằng những hoạt động đơn giản nhưng hiệu quả. Dưới đây là những việc cần làm:

Tăng thời gian cho bé nằm sấp (tummy time) mỗi ngày: Bắt đầu từ vài phút rồi tăng dần. Đây là cách tốt nhất để rèn cơ cổ, lưng và vai, hỗ trợ bé ngẩng đầu và sau này học lẫy.
Bế bé đúng tư thế: Khi bế thẳng, nên đỡ phần cổ nhẹ nhàng nhưng không giữ chặt quá lâu. Cho bé cơ hội tự điều chỉnh đầu giúp phát triển khả năng kiểm soát.
Kết hợp massage và vận động trị liệu nhẹ nhàng: Xoa bóp cổ, vai, lưng cho bé hàng ngày. Đồng thời, có thể dùng đồ chơi phát âm thanh, ánh sáng để thu hút và khuyến khích bé xoay đầu, nâng đầu theo hướng kích thích.
Theo dõi sát và khám sớm nếu nghi ngờ: Nếu sau 4 tháng bé vẫn chưa nâng được đầu hoặc có dấu hiệu bất thường khác, nên đưa bé đi khám chuyên khoa Thần kinh – Phục hồi chức năng Nhi để được đánh giá và can thiệp đúng lúc.

Để hỗ trợ bé 4 tháng tuổi phát triển vận động cổ đúng mốc, cha mẹ có thể can thiệp sớm

Việc trẻ 4 tháng chưa ngẩng đầu được không phải lúc nào cũng là bất thường, nhưng phụ huynh cần quan sát thêm các mốc phát triển khác. Nếu bé có dấu hiệu chậm vận động hoặc kèm theo bất thường khác, nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa. Phát hiện và can thiệp sớm giúp bé bắt kịp phát triển và hạn chế hậu quả lâu dài.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699