Vì sao trẻ sơ sinh cần bổ sung vitamin K1 ngay sau sinh?

1. Vitamin K1 là gì?

Vitamin K1 là một loại vitamin tan trong chất béo, giữ vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là hệ tuần hoàn và máu.

Tham gia vào quá trình đông máu tự nhiên: Vitamin K1 giúp cơ thể tổng hợp các yếu tố đông máu, từ đó hạn chế nguy cơ xuất huyết và chảy máu khó cầm. Nếu thiếu vitamin này, trẻ dễ gặp tình trạng bầm tím, chảy máu cam, thậm chí xuất huyết não – một biến chứng nguy hiểm.
Đặc biệt cần thiết ở giai đoạn sơ sinh: Ở những ngày đầu đời, cơ thể trẻ chưa thể tự sản xuất đủ lượng vitamin K cần thiết. Do đó, vitamin K1 được coi là dưỡng chất “bảo vệ sự sống”, giúp trẻ sơ sinh tránh rối loạn đông máu và biến chứng xuất huyết.

Ở những ngày đầu đời, cơ thể trẻ chưa thể tự sản xuất đủ lượng vitamin K cần thiết

2. Vì sao trẻ sơ sinh dễ thiếu vitamin K1?

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh rơi vào tình trạng thiếu hụt vitamin K1 ngay từ những ngày đầu đời:

Lượng vitamin K dự trữ trong cơ thể bé rất thấp: Trong thai kỳ, vitamin K từ mẹ truyền sang con qua nhau thai chỉ ở mức rất ít. Điều này khiến trẻ khi vừa chào đời đã có lượng dự trữ thấp, không đủ đáp ứng nhu cầu.
Hệ vi sinh đường ruột chưa phát triển hoàn chỉnh: Ở người trưởng thành, vi khuẩn đường ruột có thể tự tổng hợp một phần vitamin K. Tuy nhiên, ở trẻ sơ sinh, hệ vi sinh chưa hình thành đầy đủ, nên khả năng tự tổng hợp này hầu như chưa có.

3. Biểu hiện khi trẻ sơ sinh thiếu vitamin K1

Bố mẹ cần đặc biệt quan sát những dấu hiệu bất thường ở trẻ sơ sinh để phát hiện sớm tình trạng thiếu vitamin K1. Một số biểu hiện thường gặp có thể kể đến như:

Đi ngoài ra máu: Phân có màu đen, mùi tanh đặc trưng.
Nước tiểu lẫn máu, báo hiệu tình trạng xuất huyết trong đường tiết niệu.
Máu chảy từ mũi hoặc cuống rốn mà không rõ nguyên nhân.
Trẻ ngủ li bì, dễ cáu gắt, hay quấy khóc, thể hiện sự mệt mỏi, thiếu năng lượng.
Xuất hiện vết bầm tím bất thường, đặc biệt ở vùng mặt và đầu.
Trong những trường hợp nặng, trẻ có thể bị xuất huyết não với các biểu hiện nguy hiểm như co giật, nôn trớ nhiều.

4. Cách bổ sung vitamin K1 hợp lý cho trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh chào đời với lượng vitamin K rất thấp vì dưỡng chất này hầu như không đi qua nhau thai. Do đó, việc bổ sung vitamin K1 ngay sau sinh là điều vô cùng quan trọng để phòng ngừa nguy cơ chảy máu và xuất huyết não. Dưới đây là những phương pháp bổ sung phổ biến:

Tiêm bắp – phương pháp an toàn và hiệu quả nhất: Đây là cách được khuyến cáo rộng rãi và áp dụng tại hầu hết các bệnh viện, phòng sinh. Tiêm bắp giúp cung cấp vitamin K1 trực tiếp, tạo hàng rào bảo vệ cho trẻ ngay từ những giờ đầu sau sinh, giảm nguy cơ chảy máu nặng hay xuất huyết não. Đây được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong bổ sung vitamin K1 cho trẻ sơ sinh.
Uống vitamin K1 theo phác đồ 3 lần: Với những trường hợp không tiêm bắp, trẻ có thể được bổ sung bằng đường uống. Phác đồ thường gồm 3 liều: lần 1 ngay sau sinh, lần 2 khi trẻ được 7 ngày tuổi và lần 3 khi tròn 30 ngày tuổi. Lưu ý, cần phân biệt rõ vitamin K1 (dùng trong dự phòng xuất huyết) và vitamin K2 (hỗ trợ xương), vì vậy bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được hướng dẫn đúng cách.
Sữa mẹ – nguồn dinh dưỡng quý giá nhưng vitamin K1 thấp: Dù sữa mẹ chứa ít vitamin K1, nhưng lại giàu kháng thể và dưỡng chất tốt cho hệ miễn dịch. Mẹ có thể tăng cường ăn rau cải xanh, bông cải, rau chân vịt… để nâng hàm lượng vitamin K1 trong sữa. Tuy nhiên, nguồn vitamin này chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thể thay thế cho việc tiêm hoặc uống bổ sung trực tiếp.
Sữa công thức – nguồn bổ sung thêm: Các loại sữa công thức hiện nay thường được tăng cường vitamin K1 nhiều hơn so với sữa mẹ. Tuy nhiên, đây chỉ là nguồn bổ sung phụ, không đủ để thay thế việc tiêm bắp hoặc uống vitamin K1 theo chỉ định y tế. Bố mẹ vẫn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Trẻ sơ sinh chào đời với lượng vitamin K rất thấp vì dưỡng chất này hầu như không đi qua nhau thai

Vitamin K1 đóng vai trò bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ xuất huyết nặng trong những ngày đầu đời. Tiêm hoặc uống vitamin K1 theo đúng khuyến nghị của bác sĩ sẽ giúp bé an toàn, khỏe mạnh hơn. Đây là biện pháp đơn giản nhưng vô cùng quan trọng để bảo vệ tính mạng và sự phát triển lâu dài của trẻ sơ sinh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699