Viêm tiểu phế quản ở trẻ: Dấu hiệu nhận biết sớm và cách xử lý an toàn

1. Viêm tiểu phế quản ở trẻ là gì

Viêm tiểu phế quản là tình trạng viêm nhiễm ở các nhánh nhỏ của phổi, gọi là tiểu phế quản, thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi. Bệnh chủ yếu do virus gây ra, trong đó virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân hàng đầu, chiếm khoảng 70% các ca bệnh. Ngoài RSV, các virus khác như virus cúm, adenovirus hoặc rhinovirus cũng có thể gây bệnh.

Viêm tiểu phế quản ở trẻ chủ yếu do virus gây ra

Tiểu phế quản là những ống dẫn khí nhỏ trong phổi, giúp đưa không khí đến các phế nang để trao đổi oxy. Khi bị viêm, các ống này sưng lên, tiết nhiều dịch nhầy, làm cản trở luồng không khí và gây khó thở. Trẻ nhỏ có đường thở hẹp, hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, do đó dễ mắc bệnh và có nguy cơ tiến triển nặng hơn so với người lớn.

Viêm tiểu phế quản thường xuất hiện vào mùa đông hoặc mùa mưa, khi thời tiết lạnh và ẩm tạo điều kiện cho virus lây lan. Bệnh lây qua đường hô hấp, khi trẻ hít phải giọt bắn chứa virus từ người bệnh hoặc tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Trẻ sinh non, thiếu cân, mắc bệnh nền như tim bẩm sinh hoặc suy giảm miễn dịch có nguy cơ cao hơn.

2. Dấu hiệu nhận biết viêm tiểu phế quản ở trẻ

Giai đoạn đầu (Triệu chứng nhẹ)

Trong 2-3 ngày đầu, viêm tiểu phế quản thường có biểu hiện giống cảm lạnh thông thường:

Sổ mũi: Trẻ có thể chảy nước mũi trong hoặc đục, kèm hắt hơi.
Ho: Ho khan hoặc ho có đờm nhẹ, thường xuất hiện sau khi sổ mũi.
Sốt nhẹ: Nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ, khoảng 37,5-38,5°C. Một số trẻ có thể không sốt.
Mệt mỏi, biếng ăn: Trẻ bú ít, quấy khóc, ngủ không ngon giấc do khó chịu.

Giai đoạn tiến triển (Triệu chứng nặng)

Sau 3-5 ngày, nếu bệnh không được kiểm soát, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn:

Khó thở: Trẻ thở nhanh, thở nông, có thể thấy lồng ngực co rút hoặc cánh mũi phập phồng.
Thở khò khè: Âm thanh rít hoặc khò khè khi thở, đặc biệt khi trẻ thở ra, do đường thở bị tắc nghẽn.
Da xanh tái: Thiếu oxy khiến môi, đầu ngón tay hoặc da trẻ có màu xanh nhạt.
Bú kém hoặc bỏ bú: Trẻ mệt lả, không muốn ăn uống, có thể dẫn đến mất nước.
Co kéo cơ liên sườn: Khi trẻ thở, các cơ giữa xương sườn hoặc vùng dưới xương sườn co kéo mạnh.

3. Cách xử lý an toàn tình trạng viêm tiểu phế quản ở trẻ
Đối với các trường hợp viêm tiểu phế quản nhẹ, phụ huynh có thể chăm sóc trẻ tại nhà dưới sự hướng dẫn của bác sĩ:

Đầu tiên, việc giữ đường thở thông thoáng là rất quan trọng. Phụ huynh nên nhỏ nước muối sinh lý 0,9% vào mũi trẻ, khoảng 2-3 giọt mỗi bên, để làm loãng dịch nhầy, sau đó sử dụng dụng cụ hút mũi nhẹ nhàng để loại bỏ chất nhầy.

Hút mũi cho bé thường xuyên để làm thông thoáng đường thở

Đặt trẻ nằm nghiêng hoặc kê cao đầu khi ngủ sẽ giúp trẻ thở dễ dàng hơn. Ngoài ra, sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng có thể giảm kích ứng đường thở bằng cách duy trì không khí ẩm, đặc biệt trong mùa khô hoặc khi sử dụng điều hòa.

Việc đảm bảo dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Phụ huynh nên cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa công thức thường xuyên, chia thành các cữ nhỏ để trẻ không bị mệt. Nếu trẻ có dấu hiệu mất nước, như môi khô hoặc tiểu ít, cần bổ sung nước hoặc dung dịch bù điện giải theo chỉ định của bác sĩ.

Khi trẻ sốt trên 38,5°C, cha mẹ có thể sử dụng paracetamol với liều lượng phù hợp theo cân nặng để hạ sốt. Ngoài ra, lau người trẻ bằng nước ấm là một cách hiệu quả để giảm nhiệt độ cơ thể. Tuy nhiên, cần tránh lạm dụng thuốc và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Viêm tiểu phế quản ở trẻ là một bệnh lý cần được chú ý đặc biệt, đặc biệt ở trẻ dưới 2 tuổi. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu như sổ mũi, ho, thở khò khè và xử lý an toàn thông qua chăm sóc tại nhà hoặc điều trị y tế kịp thời có thể giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh biến chứng. Phụ huynh cần bình tĩnh, theo dõi sát sao tình trạng của trẻ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Bằng cách phòng ngừa hiệu quả và can thiệp đúng cách, bạn có thể bảo vệ con yêu khỏi những nguy cơ từ viêm tiểu phế quản.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699