1. Tại sao vết mổ lại biến thành sẹo lồi và gây ngứa điên đảo?
Để trị được bệnh, trước hết cần hiểu rõ "kẻ thù". Sẹo lồi thực chất là kết quả của một quá trình làm lành vết thương thái quá của cơ thể. Khi dao mổ cắt qua 7 lớp da và cơ để đưa em bé ra ngoài, cơ thể sẽ ngay lập tức phát tín hiệu để vá lại lỗ hổng này bằng cách sản sinh Collagen. Ở những người có cơ địa sẹo lồi hoặc do chăm sóc không đúng cách, các sợi Collagen này được sản xuất một cách ồ ạt, không kiểm soát và sắp xếp lộn xộn, chồng chéo lên nhau. Chúng không chỉ lấp đầy vết thương mà còn tràn ra khỏi mép vết mổ, tạo thành một khối thịt thừa gồ cao, cứng và có màu đỏ hoặc tím sẫm.
Cảm giác ngứa này thường tỷ lệ thuận với nguy cơ hình thành sẹo lồi
Còn cảm giác ngứa ngáy khó chịu, đây chính là tín hiệu cho thấy các dây thần kinh cảm giác tại vùng da bụng đang trong quá trình tái tạo. Khi các mô mới mọc lên chèn ép vào các tận cùng thần kinh, cộng với việc cơ thể giải phóng Histamin (một chất trung gian hóa học gây ngứa) để kích thích phản ứng viêm làm lành, mẹ sẽ cảm thấy ngứa râm ran hoặc ngứa dữ dội. Điều đáng lưu ý là cảm giác ngứa này thường tỷ lệ thuận với nguy cơ hình thành sẹo lồi. Càng ngứa nhiều, chứng tỏ phản ứng tăng sinh Collagen đang diễn ra càng mạnh mẽ. Nếu mẹ không biết cách kiểm soát mà đưa tay gãi, hành động này sẽ kích thích cơ thể bơm thêm máu và Collagen đến, làm vết sẹo càng to hơn, lồi hơn và chai cứng hơn.
2. Dinh dưỡng "chuẩn chỉnh": Ăn gì để sẹo phẳng, kiêng gì để tránh lồi?
Chế độ ăn uống trong 3-6 tháng đầu sau sinh đóng vai trò tiên quyết trong việc định hình vết sẹo. Theo kinh nghiệm dân gian và cả y học hiện đại, có những thực phẩm được coi là "khắc tinh" của vết mổ mà mẹ cần tuyệt đối tránh xa. Đứng đầu bảng là rau muống. Loại rau này chứa các thành phần kích thích tăng sinh tế bào mạnh mẽ, khiến vết thương đầy lên quá mức dẫn đến sẹo lồi. Tiếp theo là đồ nếp (xôi, bánh chưng) và thịt gà, những thực phẩm có tính nóng, dễ gây sưng nề, mưng mủ và làm vết thương lâu lành, tăng cảm giác ngứa ngáy. Hải sản và đồ tanh cũng nằm trong danh sách hạn chế vì chúng dễ gây kích ứng, dị ứng da, khiến cơn ngứa trở nên tồi tệ hơn.
Ngược lại, để sẹo nhanh liền, phẳng mịn và đều màu, mẹ cần nạp vào cơ thể những "nguyên liệu" xây dựng chất lượng cao. Protein từ thịt lợn nạc, các loại đậu là nền tảng để tái tạo mô da lành lặn. Đặc biệt, Vitamin C (có trong cam, bưởi, ổi, dâu tây) và Kẽm là hai trợ thủ đắc lực giúp kháng viêm, tăng sức đề kháng cho da và kiểm soát quá trình sản xuất Collagen diễn ra trật tự, ngăn ngừa sự hỗn loạn gây sẹo lồi. Ngoài ra, việc uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày cũng giúp duy trì độ ẩm cho da từ bên trong, giảm thiểu tình trạng căng da gây ngứa.
Vitamin C hỗ trợ kháng viêm tăng sức đề kháng cho da
3. Nguyên tắc "Vàng": Giữ ẩm và sử dụng miếng dán Silicone
Một sai lầm phổ biến mà nhiều mẹ mắc phải là để vết mổ quá khô hoặc lạm dụng các loại thuốc bôi không rõ nguồn gốc. Bí quyết được các bác sĩ da liễu và thẩm mỹ khuyên dùng nhiều nhất hiện nay để ngăn ngừa sẹo lồi chính là sử dụng miếng dán ép Silicone (Silicone Gel Sheet). Ngay sau khi vết mổ đã cắt chỉ, khô miệng và bong hết vảy (thường là sau 2-3 tuần), mẹ nên bắt đầu sử dụng miếng dán này.
Cơ chế của miếng dán Silicone rất kỳ diệu. Nó tạo ra một lớp màng khóa ẩm, giữ cho vùng da sẹo luôn mềm mại, ngăn chặn tình trạng mất nước qua da. Khi da đủ ẩm, cơ thể sẽ nhận tín hiệu ngừng sản xuất Collagen dư thừa, từ đó ngăn sẹo lồi phát triển. Đồng thời, lực ép cơ học nhẹ nhàng từ miếng dán giúp ép phẳng các mô sẹo đang muốn trồi lên, giữ cho vết sẹo luôn nằm ngang bằng với mặt da xung quanh. Mẹ nên kiên trì dán liên tục 12-24 giờ mỗi ngày trong ít nhất 3-6 tháng để đạt hiệu quả tối ưu. Nếu không dùng miếng dán, việc bôi các loại kem trị sẹo chứa Silicone và massage nhẹ nhàng cũng mang lại tác động tích cực, giúp phá vỡ các mô xơ cứng và làm mềm sẹo.
4. Chiến thuật đối phó với cơn ngứa mà không làm hại da
Cảm giác ngứa ở vết mổ có thể khiến mẹ mất ăn mất ngủ và phản xạ tự nhiên là muốn đưa tay lên gãi cho "đã". Tuy nhiên, hãy nhớ rằng: "Gãi là kích thích sẹo lồi". Mỗi cú gãi của mẹ là một mệnh lệnh cho cơ thể bồi thêm thịt vào vết thương. Để cắt cơn ngứa an toàn, mẹ hãy áp dụng phương pháp chườm mát. Dùng một chiếc khăn sạch bọc đá lạnh hoặc túi gel mát chườm nhẹ lên vùng vết mổ khoảng 10-15 phút. Nhiệt độ thấp sẽ làm tê liệt tạm thời các dây thần kinh cảm giác và giảm lượng máu dồn về, giúp cơn ngứa dịu đi nhanh chóng.
Ngoài ra, việc dưỡng ẩm thường xuyên bằng kem dưỡng lành tính cũng giúp giảm ngứa hiệu quả, vì da khô thường ngứa nhiều hơn da ẩm. Mẹ cũng nên mặc quần áo rộng rãi, chất liệu cotton mềm mại, thoáng khí, cạp quần nên nằm trên hoặc dưới vết mổ, tránh để cạp quần chật cọ xát trực tiếp vào vết sẹo gây kích ứng. Vệ sinh vết mổ hàng ngày bằng nước muối sinh lý để loại bỏ mồ hôi và bụi bẩn tích tụ - những tác nhân gây ngứa thầm lặng. Tuyệt đối không tắm nước quá nóng hoặc ngâm mình lâu trong bồn tắm vì nước nóng sẽ làm da khô và ngứa dữ dội hơn.
5. Kiên nhẫn và can thiệp y khoa khi cần thiết
Cuối cùng, mẹ cần xác định tư tưởng rằng trị sẹo lồi là một cuộc chiến đường dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn tính bằng tháng, bằng năm. Không có loại kem bôi hay thuốc thần nào có thể biến vết sẹo biến mất chỉ sau vài ngày. Quá trình tái cấu trúc của vết sẹo thường kéo dài từ 6 tháng đến 18 tháng. Trong khoảng thời gian này, màu sắc của sẹo sẽ nhạt dần từ đỏ sang hồng rồi trắng, độ cứng cũng sẽ giảm dần nếu được chăm sóc tốt.
Trong trường hợp mẹ có cơ địa sẹo lồi quá dữ, vết sẹo phát triển thành kích thước lớn, gây co kéo, đau nhức hoặc ngứa không chịu nổi dù đã áp dụng đủ mọi cách, hãy tìm đến sự can thiệp của y khoa thẩm mỹ. Các phương pháp như tiêm Corticosteroid nội tổn thương (để làm teo sẹo, giảm viêm ngứa), chiếu Laser màu (để giảm đỏ, giảm mạch máu nuôi sẹo) hoặc phẫu thuật sửa sẹo là những lựa chọn hiệu quả. Tuy nhiên, các can thiệp này nên được thực hiện sau khi mẹ đã cai sữa hoặc theo chỉ định chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn.
Vết mổ đẻ có thể không bao giờ biến mất hoàn toàn, nhưng nó hoàn toàn có thể trở thành một đường chỉ mờ nhạt, mềm mại và không gây khó chịu nếu mẹ biết cách nâng niu nó ngay từ đầu. Hãy biến quy trình chăm sóc sẹo thành một thói quen yêu thương bản thân mỗi ngày. Một chế độ ăn lành mạnh, một miếng dán Silicone nhỏ bé và sự kiên trì kìm nén những cơn ngứa sẽ trả lại cho mẹ sự tự tin để diện những bộ váy đẹp và hãnh diện với thiên chức làm mẹ của mình.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
-
Fanpage của Dr Thắng
1. Thạc sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Ths. Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. THS. Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
-
Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
-
Địa chỉ phòng khám: Phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Phố Hoàng Ngân, Phường Yên Hòa, Hà Nội.
-
Thời gian làm việc: Sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
-
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699
