Có nên hút mũi cho bé mới sinh khi bị sổ mũi?

1. Sổ mũi ở trẻ sơ sinh là gì và tại sao xảy ra?

Sổ mũi ở trẻ sơ sinh là tình trạng mũi tiết nhiều dịch nhầy, khiến bé nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Nguyên nhân có thể bao gồm:

Sổ mũi ở trẻ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra

Nhiễm virus: Cảm lạnh thông thường do virus (như rhinovirus) là nguyên nhân phổ biến nhất. Trẻ sơ sinh dễ bị nhiễm virus từ môi trường hoặc người lớn.
Dị ứng: Một số trẻ nhạy cảm với bụi, phấn hoa, lông thú cưng hoặc khói thuốc.
Kích ứng môi trường: Không khí khô, lạnh, hoặc ô nhiễm có thể kích thích niêm mạc mũi, gây tiết dịch.
Tắc nghẽn tự nhiên: Ở trẻ sơ sinh, đường mũi rất nhỏ, dễ bị tắc do dịch nhầy tự nhiên hoặc bụi bẩn.

Sổ mũi nhẹ thường tự hết sau 5-7 ngày, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, có thể dẫn đến biến chứng như viêm tai giữa hoặc viêm đường hô hấp dưới.

2. Hút mũi cho bé mới sinh: Lợi ích và rủi ro

Hút mũi là phương pháp sử dụng dụng cụ (như ống hút mũi, bóng hút hoặc máy hút mũi) để loại bỏ dịch nhầy khỏi mũi bé, giúp bé dễ thở hơn. Tuy nhiên, việc hút mũi cho trẻ sơ sinh cần được cân nhắc kỹ vì có cả lợi ích và rủi ro.

Lợi ích của hút mũi

Cải thiện hô hấp: Loại bỏ dịch nhầy giúp bé thở dễ dàng hơn, đặc biệt khi bú hoặc ngủ.
Giảm nguy cơ biến chứng: Dịch mũi tích tụ lâu ngày có thể dẫn đến viêm tai giữa hoặc nhiễm trùng xoang. Hút mũi đúng cách giúp giảm nguy cơ này.
Giúp bé thoải mái hơn: Bé sẽ bớt quấy khóc, ăn uống tốt hơn và ngủ ngon hơn khi mũi thông thoáng.

Rủi ro khi hút mũi không đúng cách

Tổn thương niêm mạc mũi: Niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh rất mỏng manh. Hút mũi quá mạnh hoặc quá thường xuyên có thể gây kích ứng, chảy máu hoặc tổn thương.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Dụng cụ hút mũi không được vệ sinh sạch sẽ có thể đưa vi khuẩn vào mũi bé.
Gây khó chịu cho bé: Nếu thao tác không nhẹ nhàng, bé có thể sợ hãi hoặc chống cự, làm tăng căng thẳng.

Do đó, việc hút mũi chỉ nên thực hiện khi thực sự cần thiết và phải tuân thủ các nguyên tắc an toàn.

3. Khi nào nên hút mũi cho bé mới sinh?

Không phải mọi trường hợp sổ mũi đều cần hút mũi. Theo các bác sĩ nhi khoa, mẹ nên cân nhắc hút mũi trong các trường hợp sau:

Bé bị nghẹt mũi nặng, khó thở, đặc biệt khi bú hoặc ngủ.

Nếu trẻ bị nghẹt mũi, khó thở thì cha mẹ có thể hút mũi giúp bé dễ thở hơn

Dịch mũi đặc, màu vàng hoặc xanh, kéo dài hơn 3 ngày.
Bé quấy khóc, bỏ bú hoặc ngủ không ngon do nghẹt mũi.
Có dấu hiệu sốt nhẹ hoặc các triệu chứng khác (như ho, thở khò khè).

Ngược lại, nếu bé chỉ sổ mũi nhẹ, dịch mũi trong và bé vẫn bú, ngủ bình thường, mẹ có thể thử các phương pháp khác trước khi hút mũi, như nhỏ nước muối sinh lý hoặc giữ độ ẩm không khí.

4. Cách hút mũi an toàn cho trẻ sơ sinh

Nếu quyết định hút mũi cho bé, mẹ cần thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn. Dưới đây là các bước chi tiết:

a. Chuẩn bị dụng cụ

Sử dụng dụng cụ hút mũi phù hợp, như ống hút mũi bằng miệng, bóng hút cao su hoặc máy hút mũi điện tử. Đảm bảo dụng cụ được vệ sinh sạch sẽ và khử trùng trước khi dùng.
Chuẩn bị nước muối sinh lý (0,9% NaCl) để làm mềm dịch mũi.
Chuẩn bị khăn mềm, sạch để lau mũi bé.

b. Thực hiện hút mũi

Rửa tay sạch: Mẹ cần rửa tay kỹ bằng xà phòng để tránh lây nhiễm vi khuẩn.
Nhỏ nước muối sinh lý: Đặt bé nằm nghiêng, nhỏ 1-2 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mũi để làm loãng dịch nhầy. Chờ 1-2 phút.
Hút mũi nhẹ nhàng:

Nếu dùng ống hút miệng, đặt đầu ống vào mũi bé, hút nhẹ nhàng bằng miệng và kiểm soát lực hút.
Nếu dùng bóng hút, bóp bóng trước, đặt đầu vào mũi bé, rồi thả tay để hút dịch ra.
Nếu dùng máy hút điện, chọn mức áp lực thấp nhất và làm theo hướng dẫn.

Hút từng bên mũi, mỗi lần không quá 3-5 giây để tránh gây kích ứng.
Lau sạch mũi bé bằng khăn mềm sau mỗi lần hút.

c. Vệ sinh sau khi hút

Rửa sạch và khử trùng dụng cụ hút mũi ngay sau khi sử dụng.
Theo dõi phản ứng của bé. Nếu bé có dấu hiệu khó chịu, chảy máu mũi hoặc tình trạng nghẹt mũi không cải thiện, dừng hút và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Lưu ý quan trọng

Chỉ hút mũi 2-3 lần/ngày, tránh lạm dụng vì có thể làm khô niêm mạc mũi.
Không hút mũi ngay sau khi bé ăn để tránh gây nôn.
Nếu bé chống cự mạnh, mẹ nên dừng lại và thử lại sau khi bé bình tĩnh.

Hút mũi cho bé mới sinh khi bị sổ mũi có thể hữu ích trong việc giúp bé dễ thở và thoải mái hơn, nhưng cần được thực hiện đúng cách và chỉ khi thật sự cần thiết. Niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm, do đó mẹ cần thận trọng, sử dụng dụng cụ sạch và thao tác nhẹ nhàng. Trong nhiều trường hợp, các phương pháp như nhỏ nước muối sinh lý hoặc điều chỉnh môi trường sống có thể đủ để cải thiện tình trạng. Nếu sổ mũi kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng, hãy đưa bé đến bác sĩ để được tư vấn. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp bé nhanh chóng hồi phục, mang lại sự an tâm cho mẹ và sức khỏe cho con yêu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699