1. Tại sao cần kích thích giác quan ở trẻ nhỏ

Giác quan là cầu nối đầu tiên giúp trẻ sơ sinh tiếp nhận, học hỏi và phản ứng với thế giới xung quanh. Ngay từ khi chào đời, trẻ đã bắt đầu "ghi nhớ" những thông tin cảm giác từ việc được chạm vào, nghe thấy, ngửi, nhìn và nếm. Đây chính là nền tảng để hình thành nhận thức, cảm xúc và trí tuệ sau này.

Việc kích thích giác quan đúng cách và đúng thời điểm giúp trẻ phát triển toàn diện – từ khả năng ngôn ngữ, vận động đến sự tập trung và điều tiết cảm xúc. Ngược lại, nếu thiếu sự tương tác và trải nghiệm giác quan, trẻ có nguy cơ chậm nói, kém linh hoạt và gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội.

Ngay từ khi chào đời, trẻ đã bắt đầu tiếp nhận thông tin từ thế giới xung quanh thông qua các giác quan

2. Các giác quan chính và phương pháp kích thích phù hợp

2.1. Xúc giác (Cảm nhận qua da)

Xúc giác là một trong những giác quan đầu tiên phát triển ở trẻ nhỏ. Việc cho bé tiếp xúc với nhiều bề mặt và chất liệu như khăn lông, đồ chơi mềm, đồ vật có bề mặt gồ ghề hoặc mịn giúp trẻ cảm nhận sự khác biệt, từ đó hình thành khả năng phân biệt cảm giác.

Massage nhẹ nhàng toàn thân cho bé mỗi ngày không chỉ kích thích xúc giác mà còn giúp máu lưu thông, tăng sự thư giãn. Các hoạt động như ôm ấp, vuốt ve còn tạo cảm giác an toàn và gắn bó sâu sắc giữa bé và cha mẹ.

2.2. Thính giác (Nghe)

Ngay từ khi sinh ra, bé đã có thể nghe được giọng nói của mẹ. Việc nói chuyện, hát ru, kể chuyện cho bé nghe hằng ngày giúp não bộ bé xử lý âm thanh, tạo nền tảng phát triển ngôn ngữ.

Bố mẹ có thể cho bé chơi với đồ chơi phát ra âm thanh như lục lạc, chuông gió. Trò chơi đơn giản như “đoán tiếng động” bằng cách rung lục lạc sau lưng cũng giúp bé tăng cường khả năng định hướng âm thanh.

2.3. Thị giác (Nhìn)

Thị giác của trẻ phát triển dần theo thời gian. Ban đầu, bé sẽ thích nhìn hình ảnh có độ tương phản cao (đen – trắng), sau đó là màu sắc rực rỡ như đỏ, vàng, xanh.

Đặt đồ chơi di chuyển nhẹ trong tầm mắt bé giúp bé học cách tập trung và di chuyển ánh nhìn. Bố mẹ cũng nên trang trí phòng bé bằng màu sắc dịu nhẹ và tận dụng ánh sáng tự nhiên để kích thích thị giác mà không làm bé bị quá tải.

2.4. Khứu giác (Ngửi)

Khứu giác của trẻ phát triển ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Sau sinh, bé có thể phân biệt mùi sữa mẹ với mùi lạ. Cha mẹ có thể nhẹ nhàng cho bé làm quen với mùi hương tự nhiên như vỏ cam, quế, hay hoa nhài bằng cách đặt gần bé trong thời gian ngắn.

Tránh sử dụng nước hoa mạnh mùi hoặc chất tẩy rửa có mùi nồng trong phòng bé vì có thể gây kích ứng và ảnh hưởng đến hệ thần kinh non nớt.

2.5. Vị giác (Nếm)

Sau 6 tháng tuổi, khi bé bắt đầu ăn dặm, vị giác phát triển mạnh. Cha mẹ nên cho bé thử nghiệm nhiều loại thực phẩm an toàn với mùi vị khác nhau như rau củ, trái cây, thịt cá nghiền mịn.

Không nên thêm đường hay muối khi chế biến, và đặc biệt không ép ăn. Hãy để bé tự khám phá vị giác qua việc nếm thử, cầm nắm thức ăn, giúp tạo nên hứng thú và thói quen ăn uống tích cực sau này.

3. Một số lưu ý khi kích thích giác quan cho trẻ

Kích thích giác quan cho trẻ là một phần quan trọng trong quá trình nuôi dưỡng và phát triển toàn diện. Tuy nhiên, để việc này mang lại hiệu quả tích cực và an toàn, cha mẹ cần lưu ý một số điểm sau:

• Luôn quan sát phản ứng của bé: Mỗi em bé là một cá thể riêng biệt, có mức độ tiếp nhận khác nhau. Hãy chú ý nét mặt, cử chỉ, tiếng khóc hoặc sự quay đi để nhận biết bé có thoải mái hay không. Nếu bé tỏ ra khó chịu, nên dừng lại và điều chỉnh mức độ hoặc hình thức kích thích.

• Tránh kích thích quá mức: Dù mong muốn con phát triển tốt, việc đưa quá nhiều âm thanh, ánh sáng hoặc hoạt động cùng lúc có thể khiến bé mệt mỏi, thậm chí dẫn đến rối loạn cảm giác. Hãy chọn lựa hoạt động nhẹ nhàng, phù hợp với độ tuổi.

• Luôn tạo môi trường an toàn và yêu thương: Cảm giác an toàn, sự gần gũi và tương tác tích cực từ cha mẹ là “nền tảng vàng” để giác quan của bé phát triển khỏe mạnh.

Kích thích giác quan cho trẻ là một phần quan trọng trong quá trình nuôi dưỡng và phát triển toàn diện

Kích thích giác quan không cần phức tạp hay cầu kỳ – chỉ cần sự tinh tế và kiên nhẫn từ ba mẹ mỗi ngày. Qua từng hoạt động nhỏ, trẻ sẽ được nuôi dưỡng khả năng cảm nhận, tư duy và sáng tạo. Hãy bắt đầu từ hôm nay để đồng hành cùng con trên hành trình phát triển toàn diện.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

 https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699