Mẹ nên làm gì để bé sơ sinh phát triển kỹ năng cầm nắm?

1. Khi nào trẻ bắt đầu biết cầm nắm?

Khả năng cầm nắm là một trong những bước phát triển quan trọng trong vận động tinh ở trẻ nhỏ. Ba mẹ nên nắm rõ các mốc dưới đây để kịp thời hỗ trợ con:

Ngay khi mới sinh, bé có phản xạ nắm tự động: Khi người lớn chạm hoặc vuốt nhẹ vào lòng bàn tay bé, bé sẽ tự động khép các ngón tay lại để nắm chặt. Đây là phản xạ nguyên thủy giúp bé kết nối với môi trường xung quanh nhưng chưa có sự chủ động.
Khoảng 3 – 4 tháng tuổi, bé bắt đầu chủ động nắm đồ vật: Bé hứng thú nhìn tay, đưa tay chạm vào đồ vật gần mình. Lúc này, động tác nắm còn thô, bé thường nắm trọn bàn tay mà chưa phối hợp được các ngón.
Khoảng 5 – 6 tháng tuổi, bé biết với tay và cầm nắm có chủ đích: Bé đưa tay ra để lấy những món đồ yêu thích, có thể chuyển đồ vật từ tay này sang tay kia. Đây là dấu mốc cho thấy bé bắt đầu kiểm soát tốt hơn vận động bàn tay và mắt.

Khả năng cầm nắm là một trong những bước phát triển quan trọng trong vận động tinh ở trẻ nhỏ

2. Gợi ý hoạt động giúp phát triển kỹ năng cầm nắm ở trẻ sơ sinh

2.1. Chạm tay bé thường xuyên

Ba mẹ nên thường xuyên vuốt nhẹ lòng bàn tay của bé để kích thích phản xạ nắm tự nhiên. Đây là phản xạ bản năng của trẻ sơ sinh, giúp các cơ bàn tay được vận động sớm.

Khi thực hiện, ba mẹ nên kết hợp nói chuyện nhẹ nhàng hoặc hát cho bé nghe. Âm thanh quen thuộc giúp bé cảm thấy vui vẻ, tăng sự kết nối và hứng thú hơn với hoạt động.

2.2. Cho bé nắm ngón tay của ba mẹ

Hãy đưa ngón tay của ba mẹ vào lòng bàn tay bé để bé tự động siết lại. Động tác này vừa đơn giản vừa rất quan trọng cho sự phát triển vận động tinh.

Việc bé tập siết ngón tay sẽ giúp tăng cường phản xạ cầm nắm, đồng thời tạo cảm giác an toàn, gần gũi giữa bé và ba mẹ.

2.3. Treo đồ chơi mềm trên nôi/cũi

Ba mẹ có thể treo những món đồ chơi nhẹ, mềm, có màu sắc tươi sáng phía trên nôi hoặc cũi của bé. Những món đồ này thu hút thị giác, kích thích bé quan sát và cố gắng vươn tay để chạm hoặc nắm lấy.

Đây là cách tuyệt vời giúp bé phát triển khả năng phối hợp giữa tay và mắt ngay từ giai đoạn sơ sinh.

2.4. Đặt đồ chơi nhỏ gọn vào tay bé

Bé sơ sinh chưa thể giữ chắc đồ vật lâu nhưng việc đặt nhẹ các món như xúc xắc, khăn vải vào tay bé rất có ích. Ban đầu, bé sẽ nắm rồi thả ra nhanh chóng nhưng dần dần, bé sẽ học cách siết chặt hơn. Ba mẹ nên chọn đồ vật mềm, nhẹ, an toàn để tránh bé bị đau hoặc chấn thương.

2.5. Massage tay bé

Mát-xa nhẹ nhàng lòng bàn tay và các ngón tay giúp kích thích các dây thần kinh vận động của bé. Động tác này cũng tăng lưu thông máu, giúp bé thư giãn. Massage còn giúp ba mẹ sớm phát hiện bất thường như cứng cơ, yếu cơ tay ở trẻ.

2.6. Chơi trò kéo nhẹ tay bé

Mẹ hoặc ba có thể nắm nhẹ lấy các ngón tay bé rồi kéo rất nhẹ, kích thích bé phản xạ siết chặt hơn. Đây là cách luyện phản xạ nắm rất tốt.

Tuy nhiên, ba mẹ cần thực hiện động tác nhẹ nhàng, tránh kéo quá mạnh gây đau hoặc tổn thương khớp của bé.

2.7. Tạo không gian an toàn cho bé khám phá

Bé nên được cho nằm sấp có sự giám sát để khuyến khích vươn tay với lấy các đồ vật gần mình. Tư thế này không chỉ giúp bé rèn luyện cơ cổ, lưng mà còn kích thích bé đưa tay ra nắm đồ vật.

Không gian xung quanh cần an toàn, sạch sẽ và không có vật sắc nhọn để bé thoải mái khám phá mà không gặp nguy hiểm.

3. Lưu ý khi luyện kỹ năng cầm nắm cho bé

Việc giúp bé luyện kỹ năng cầm nắm rất quan trọng, nhưng ba mẹ cần thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho con. Dưới đây là một số lưu ý cần nhớ:

Chọn đồ chơi an toàn, kích thước vừa tay: Ba mẹ nên ưu tiên những món đồ chơi có kích thước phù hợp bàn tay nhỏ của bé, không có các chi tiết nhỏ dễ rời ra vì bé có thể nuốt phải, gây hóc dị vật rất nguy hiểm. Chất liệu đồ chơi nên mềm, không chứa chất độc hại để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bé.
Không ép bé tập luyện quá sức: Bé còn nhỏ, sức lực còn yếu, nên nếu bị ép luyện quá nhiều có thể làm bé mệt mỏi, cáu gắt. Hãy để việc luyện tập diễn ra tự nhiên, theo nhịp phát triển của từng bé.
Luôn quan sát bé khi tập luyện: Trong lúc bé cầm nắm đồ vật, ba mẹ cần ở bên cạnh quan sát, phòng trường hợp bé cho đồ vào miệng hoặc có nguy cơ bị thương.
Bổ sung vi chất cần thiết cho bé: Dinh dưỡng đủ chất, đặc biệt các vi chất như kẽm, sắt, vitamin D… rất quan trọng để bé phát triển cơ bắp, thần kinh, hỗ trợ kỹ năng cầm nắm hiệu quả hơn.
Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bé chậm phản xạ: Nếu sau 3 – 4 tháng bé vẫn không có phản xạ cầm nắm, ba mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ phục hồi chức năng để được kiểm tra và tư vấn kịp thời.

Ba mẹ cần thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho con

Việc hỗ trợ bé luyện kỹ năng cầm nắm không chỉ giúp đôi tay bé linh hoạt mà còn kích thích trí não phát triển. Mẹ hãy kiên trì, nhẹ nhàng và biến những bài tập thành những trò chơi vui nhộn hằng ngày. Đồng hành cùng bé từng bước sẽ tạo nền tảng vững chắc cho các kỹ năng vận động và nhận thức sau này.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699