1. Viêm đại tràng ở trẻ em là gì

Viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương ở niêm mạc đại tràng – phần cuối của đường tiêu hóa, nơi lưu trữ và xử lý chất thải trước khi được thải ra ngoài. Ở trẻ em, viêm đại tràng có thể xuất hiện dưới nhiều dạng, bao gồm viêm đại tràng cấp tính (xảy ra đột ngột và thường ngắn hạn) và viêm đại tràng mạn tính (kéo dài, tái phát nhiều lần). Các dạng phổ biến nhất ở trẻ em là viêm loét đại tràng (ulcerative colitis) và bệnh Crohn, thuộc nhóm bệnh viêm ruột (IBD – Inflammatory Bowel Disease).

Triệu chứng của viêm đại tràng ở trẻ em thường bao gồm đau bụng, tiêu chảy (có thể lẫn máu hoặc chất nhầy), mệt mỏi, sụt cân, và đôi khi là sốt. Những triệu chứng này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, học tập, và chất lượng cuộc sống của trẻ. Việc chẩn đoán viêm đại tràng ở trẻ thường cần các xét nghiệm như nội soi đại tràng, xét nghiệm máu, hoặc chụp X-quang để xác định mức độ và nguyên nhân của bệnh.

Trẻ bị viêm đại tràng thường đau bụng, mệt mỏi và sụt cân

2. Nguyên nhân khiến trẻ bị viêm đại tràng

Nguyên nhân gây viêm đại tràng ở trẻ em rất đa dạng, bao gồm các yếu tố nhiễm trùng, di truyền, miễn dịch, và môi trường. Dưới đây là các nguyên nhân chính:

Viêm đại tràng cấp tính ở trẻ em thường do nhiễm vi khuẩn, virus, hoặc ký sinh trùng. Các tác nhân phổ biến bao gồm vi khuẩn Salmonella, Shigella, Escherichia coli (E. coli), hoặc ký sinh trùng như Entamoeba histolytica. Những tác nhân này thường lây qua thực phẩm, nước nhiễm bẩn, hoặc tiếp xúc với môi trường không vệ sinh.

Các bệnh viêm đại tràng mạn tính như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn thường liên quan đến rối loạn tự miễn, khi hệ miễn dịch của trẻ tấn công nhầm niêm mạc đại tràng. Nguyên nhân chính xác của rối loạn này chưa được hiểu rõ, nhưng có thể liên quan đến sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường.

Trẻ có tiền sử gia đình mắc các bệnh viêm ruột như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng có nguy cơ cao hơn. Các đột biến gen nhất định có thể làm tăng khả năng trẻ bị viêm đại tràng mạn tính.

Chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, ít chất xơ, hoặc tiếp xúc với các chất độc hại trong môi trường (như thuốc trừ sâu, hóa chất) có thể góp phần gây viêm đại tràng. Stress tâm lý hoặc lối sống không lành mạnh cũng có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh ở trẻ.

3. Hướng dẫn cha mẹ cách phòng ngừa tình trạng viêm đại tràng ở trẻ một cách hiệu quả

Phòng ngừa viêm đại tràng ở trẻ em đòi hỏi sự kết hợp giữa chăm sóc dinh dưỡng, vệ sinh môi trường, và theo dõi sức khỏe định kỳ. Dưới đây là những biện pháp cụ thể mà cha mẹ có thể áp dụng:

Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ từ rau củ, trái cây, và ngũ cốc nguyên cám có thể hỗ trợ sức khỏe đường ruột của trẻ. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, hoặc thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo bão hòa, vì chúng có thể gây kích ứng đường tiêu hóa. Cha mẹ cũng nên khuyến khích trẻ uống đủ nước để hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón, một yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm.

Trẻ cần có chế độ ăn uống cân bằng để hỗ trợ tiêu hóa

Để giảm nguy cơ viêm đại tràng do nhiễm trùng, cha mẹ cần đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ, rửa sạch rau củ, và sử dụng nguồn nước sạch. Tránh cho trẻ ăn thực phẩm đường phố không đảm bảo vệ sinh hoặc thực phẩm để lâu ngày. Dạy trẻ thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh cũng là cách hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Stress tâm lý có thể làm trầm trọng thêm các bệnh viêm ruột mạn tính. Cha mẹ nên tạo môi trường sống vui vẻ, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng, và hỗ trợ trẻ quản lý áp lực từ học tập hoặc cuộc sống. Các hoạt động như yoga hoặc thiền cho trẻ cũng có thể giúp giảm căng thẳng.

Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, như vitamin C, kẽm, và probiotic (từ sữa chua hoặc thực phẩm lên men), có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ đường ruột của trẻ. Probiotic được chứng minh là hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm nguy cơ viêm nhiễm.

Viêm đại tràng ở trẻ em là một tình trạng cần được chú ý, với các nguyên nhân đa dạng từ nhiễm trùng, rối loạn miễn dịch, đến yếu tố di truyền và môi trường. Mặc dù bệnh có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe, cha mẹ hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, vệ sinh an toàn thực phẩm, và theo dõi sức khỏe định kỳ. Việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời sẽ giúp trẻ tránh được các biến chứng nghiêm trọng và duy trì cuộc sống khỏe mạnh. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc lo lắng nào về sức khỏe tiêu hóa của trẻ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699