1. Nguyên nhân trẻ dễ bị cúm khi giao mùa

1.1. Thay đổi thời tiết

Sự chuyển đổi thời tiết trong giai đoạn giao mùa, như từ nóng sang lạnh hoặc từ khô sang ẩm, gây áp lực lớn lên cơ thể trẻ. Nhiệt độ dao động mạnh giữa ngày và đêm khiến cơ thể trẻ khó thích nghi, làm suy yếu khả năng miễn dịch. Ví dụ, khi trẻ ra mồ hôi vào ban ngày nhưng gặp gió lạnh vào buổi tối, cơ thể dễ bị nhiễm lạnh, tạo điều kiện cho virus cúm tấn công. Ngoài ra, độ ẩm thấp trong không khí làm khô niêm mạc mũi và họng, vốn là hàng rào bảo vệ đầu tiên chống lại tác nhân gây bệnh, khiến trẻ dễ bị nhiễm virus hơn.

Sự thay đổi của thời tiết là thời điểm khiến trẻ dễ bị cúm nhất

1.2. Hệ miễn dịch non nớt

Hệ miễn dịch của trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ mẫu giáo, chưa phát triển hoàn thiện, khiến chúng dễ bị virus cúm tấn công. Ở độ tuổi này, cơ thể trẻ chưa đủ khả năng sản xuất đủ kháng thể để chống lại các chủng virus mới, đặc biệt là trong mùa giao mùa khi virus cúm thường biến đổi nhanh. Trẻ em cũng chưa có kinh nghiệm miễn dịch từ các lần nhiễm bệnh trước đó, nên khả năng tự bảo vệ thấp hơn so với người lớn. Điều này làm tăng nguy cơ mắc cúm và kéo dài thời gian phục hồi nếu không được chăm sóc kịp thời.

1.3. Tiếp xúc với mầm bệnh

Trẻ em thường tiếp xúc với mầm bệnh trong môi trường đông người như nhà trẻ, trường học, hoặc khu vui chơi. Virus cúm lây lan qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc qua tiếp xúc với các bề mặt nhiễm virus như đồ chơi, tay nắm cửa, hoặc bàn ghế. Trẻ em hiếu động, hay chạm vào mọi thứ và thường đưa tay lên miệng, mũi, mắt, tạo điều kiện cho virus xâm nhập dễ dàng. Trong mùa giao mùa, khi mật độ virus trong môi trường tăng cao, nguy cơ lây nhiễm càng trở nên nghiêm trọng.

1.4. Thiếu vệ sinh cá nhân

Trẻ nhỏ thường chưa có thói quen vệ sinh cá nhân tốt, như rửa tay thường xuyên hoặc che miệng khi ho, hắt hơi. Điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus từ người khác hoặc từ các bề mặt nhiễm bẩn. Với trẻ sơ sinh, việc vệ sinh không đúng cách, như sử dụng bình sữa không được tiệt trùng kỹ, cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm các bệnh hô hấp. Cha mẹ đôi khi không chú ý rửa tay trước khi chăm sóc trẻ, vô tình mang virus đến gần bé, đặc biệt trong môi trường giao mùa dễ lây lan.

1.5. Dinh dưỡng và sức khỏe kém

Chế độ ăn thiếu cân bằng, đặc biệt là thiếu hụt vitamin C, D, kẽm hoặc các chất chống oxy hóa, có thể làm giảm sức đề kháng của trẻ. Trong giai đoạn giao mùa, nếu trẻ không được cung cấp đủ dinh dưỡng hoặc không ngủ đủ giấc, hệ miễn dịch sẽ suy yếu, khiến cơ thể dễ bị virus cúm tấn công. Ngoài ra, trẻ có các bệnh lý nền như hen suyễn, dị ứng, hoặc thiếu máu cũng dễ mắc cúm hơn do cơ thể đã ở trạng thái suy yếu, không đủ sức chống lại tác nhân gây bệnh.

2. Dấu hiệu nhận biết cúm ở trẻ

Cha mẹ cần chú ý đến các triệu chứng sau để phát hiện sớm cúm ở trẻ:

• Sốt cao: Trẻ sốt từ 38°C trở lên, đôi khi kèm ớn lạnh hoặc đổ mồ hôi.

• Ho và sổ mũi: Ho khan hoặc ho có đờm, sổ mũi với nước mũi trong hoặc đặc.

• Đau họng: Trẻ khó chịu khi nuốt, có thể từ chối ăn uống.

• Mệt mỏi, uể oải: Trẻ lờ đờ, ít hoạt động, hoặc quấy khóc nhiều hơn bình thường.

• Đau cơ hoặc nhức đầu: Trẻ lớn có thể kêu đau cơ thể hoặc nhức đầu.

• Nôn mửa hoặc tiêu chảy: Một số trẻ, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thể gặp các triệu chứng tiêu hóa khi bị cúm.

Nếu trẻ sốt cao kéo dài trên 3 ngày, khó thở, hoặc có dấu hiệu li bì, cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay để tránh biến chứng như viêm phổi hoặc viêm tai giữa.

3. Cách phòng tránh cúm cho trẻ khi giao mùa

3.1. Tăng cường vệ sinh cá nhân

• Rửa tay thường xuyên: Dạy trẻ rửa tay bằng xà phòng ít nhất 20 giây trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, hoặc sau khi chơi ngoài trời. Với trẻ sơ sinh, cha mẹ cần rửa tay sạch trước khi chăm sóc bé.

• Vệ sinh mũi họng: Dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi hoặc súc miệng (với trẻ lớn) để giữ niêm mạc mũi họng sạch, giảm nguy cơ virus xâm nhập.

• Hạn chế chạm vào mặt: Hướng dẫn trẻ tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng, vì đây là con đường virus dễ xâm nhập.

3.2. Tiêm vắc-xin phòng cúm

Tiêm vắc-xin cúm hàng năm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng. Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên nên được tiêm vắc-xin cúm theo khuyến cáo của bác sĩ, đặc biệt trước mùa giao mùa. Vắc-xin giúp tăng cường miễn dịch và giảm mức độ nghiêm trọng nếu trẻ bị nhiễm.

Cha mẹ cần tiêm phòng vắc xin cho bé theo đúng lịch giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm mức độ nghiêm trọng nếu trẻ bị cúm

3.3. Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh

• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Tăng cường thực phẩm giàu vitamin C (cam, kiwi, ổi), vitamin D (cá hồi, trứng), và kẽm (hạt óc chó, đậu) để tăng sức đề kháng.

• Ăn uống cân bằng: Cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, và protein từ thịt, cá để hỗ trợ hệ miễn dịch.

• Uống đủ nước: Đảm bảo trẻ uống đủ nước để giữ cơ thể đủ độ ẩm, đặc biệt trong thời tiết khô hanh.

3.4. Giữ môi trường sống sạch sẽ

• Vệ sinh nhà cửa: Lau chùi các bề mặt như bàn, tay nắm cửa, đồ chơi bằng dung dịch khử trùng để tiêu diệt virus.

• Giữ phòng thông thoáng: Mở cửa sổ để không khí lưu thông, tránh ẩm mốc – môi trường lý tưởng cho virus phát triển.

• Tiệt trùng dụng cụ: Bình sữa, núm ti giả, và đồ dùng của trẻ cần được rửa sạch và tiệt trùng thường xuyên.

3.5. Bảo vệ trẻ trong thời tiết giao mùa

• Mặc quần áo phù hợp: Cho trẻ mặc quần áo thoáng khí, dễ thấm hút mồ hôi, và điều chỉnh theo thời tiết. Tránh để trẻ bị lạnh hoặc quá nóng.

• Tránh nơi đông người: Hạn chế đưa trẻ đến những nơi đông đúc như trung tâm thương mại, chợ trong mùa cúm cao điểm.

• Giữ ấm cổ và ngực: Dùng khăn quàng hoặc áo cao cổ để bảo vệ trẻ khi ra ngoài vào sáng sớm hoặc tối muộn.

Thời tiết giao mùa là thời điểm trẻ em dễ bị cúm do sự thay đổi môi trường và hệ miễn dịch còn yếu. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa như vệ sinh cá nhân, tiêm vắc-xin, duy trì dinh dưỡng hợp lý, và bảo vệ trẻ khỏi thời tiết bất lợi, cha mẹ có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh cho con. Nếu trẻ đã bị cúm, việc chăm sóc đúng cách và theo dõi sát sao sẽ giúp trẻ nhanh chóng phục hồi. Với sự quan tâm và chăm sóc chu đáo, cha mẹ sẽ giúp bé yêu vượt qua mùa giao mùa khỏe mạnh, vui vẻ và tràn đầy năng lượng.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699