1. Sốt ở trẻ em là gì?

Sốt là tình trạng nhiệt độ cơ thể tăng cao hơn mức bình thường (thường là 37°C khi đo ở miệng hoặc 36,6–38°C khi đo ở hậu môn). Ở trẻ em, sốt thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại nhiễm trùng, chẳng hạn như virus hoặc vi khuẩn. Hệ miễn dịch của trẻ sẽ tăng nhiệt độ cơ thể để tạo môi trường bất lợi cho tác nhân gây bệnh.

 Ở trẻ em sốt thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại nhiễm trùng

Sốt ở trẻ có thể được đo bằng các cách sau:

• Đo ở hậu môn: Nhiệt độ từ 38°C trở lên được coi là sốt.

• Đo ở miệng: Nhiệt độ từ 37,8°C trở lên.

• Đo ở nách: Nhiệt độ từ 37,2°C trở lên.

Phụ huynh nên sử dụng nhiệt kế kỹ thuật số để đo chính xác và tránh sử dụng nhiệt kế thủy ngân do nguy cơ độc hại.

2. Khi nào sốt là bình thường?

Sốt ở trẻ em thường được coi là bình thường khi nó là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm chống lại các tác nhân gây bệnh, chẳng hạn như virus hoặc vi khuẩn. Khi trẻ bị sốt nhẹ, thường trong khoảng 38–39°C (đo ở hậu môn) hoặc 37,2–37,8°C (đo ở nách hoặc miệng), và vẫn duy trì các hoạt động bình thường như ăn uống, vui chơi, thì đây thường là dấu hiệu cơ thể đang hoạt động hiệu quả để đối phó với nhiễm trùng nhẹ. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm cảm lạnh, cúm, hoặc các bệnh do virus thông thường, vốn không đòi hỏi can thiệp y tế ngay lập tức.

Trong những trường hợp này, sốt thường kéo dài dưới 3 ngày và có xu hướng giảm dần khi được chăm sóc đúng cách tại nhà. Trẻ có thể vẫn tỉnh táo, không quá mệt mỏi, và đáp ứng tốt với các biện pháp hạ sốt như dùng thuốc hoặc lau người bằng nước ấm. Điều quan trọng là phụ huynh cần theo dõi sát sao để đảm bảo tình trạng của trẻ không chuyển biến xấu. Sốt được xem là bình thường nếu không đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, co giật, hoặc lờ đờ bất thường.

Tuy nhiên, ngay cả khi sốt ở mức bình thường, phụ huynh vẫn nên thận trọng, đặc biệt với trẻ dưới 6 tháng tuổi. Việc đo nhiệt độ chính xác bằng nhiệt kế kỹ thuật số và ghi lại các triệu chứng đi kèm sẽ giúp đánh giá tình trạng của trẻ tốt hơn. Nếu trẻ vẫn ăn uống tốt, ngủ ngon và không có dấu hiệu bất thường, phụ huynh có thể yên tâm rằng sốt đang nằm trong giới hạn bình thường và tiếp tục chăm sóc tại nhà.

3. Khi nào sốt ở trẻ là nguy hiểm?

Sốt ở trẻ có thể trở thành dấu hiệu nguy hiểm khi nhiệt độ cơ thể tăng quá cao hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường. Đặc biệt, với trẻ dưới 3 tháng tuổi, bất kỳ cơn sốt nào trên 38°C (đo ở hậu môn) đều cần được đưa đến bác sĩ ngay lập tức, vì hệ miễn dịch của trẻ ở độ tuổi này còn rất yếu, dễ bị ảnh hưởng bởi nhiễm trùng nghiêm trọng. Với trẻ lớn hơn, sốt trên 40°C hoặc kéo dài quá 3 ngày mà không giảm là dấu hiệu đáng lo ngại, đòi hỏi sự can thiệp y tế.

Các triệu chứng đi kèm cũng là yếu tố quan trọng để đánh giá mức độ nguy hiểm. Nếu trẻ trở nên lờ đờ, không phản ứng, co giật, khó thở, tím tái, hoặc xuất hiện phát ban không biến mất khi ấn lên da, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh nghiêm trọng như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, hoặc viêm phổi. Ngoài ra, trẻ không ăn uống, nôn mửa liên tục, hoặc có dấu hiệu mất nước (như môi khô, ít tiểu, khóc không ra nước mắt) cũng cần được đưa đi khám ngay.

4. Cách xử lý khi trẻ bị sốt

Khi trẻ bị sốt, bước đầu tiên là giữ bình tĩnh và đo nhiệt độ chính xác bằng nhiệt kế kỹ thuật số để xác định mức độ sốt. Nếu nhiệt độ nằm trong khoảng 38–39°C và trẻ vẫn thoải mái, phụ huynh có thể sử dụng các biện pháp hạ sốt tại nhà. Dùng thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen theo liều lượng phù hợp với cân nặng và tuổi của trẻ là cách hiệu quả để giảm nhiệt độ. Tuyệt đối không sử dụng aspirin do nguy cơ gây hội chứng Reye ở trẻ em. Ngoài ra, lau người trẻ bằng nước ấm (không dùng nước lạnh hoặc cồn) giúp làm dịu cơ thể và hỗ trợ hạ sốt.

Cha mẹ có thể cho con dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ

Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi và đủ nước là yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc. Phụ huynh nên khuyến khích trẻ uống nhiều nước, sữa mẹ, hoặc dung dịch bù điện giải để tránh mất nước, đặc biệt nếu trẻ bị nôn hoặc tiêu chảy. Mặc quần áo thoáng mát, giữ phòng ở nhiệt độ dễ chịu, không quá nóng hoặc lạnh, sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Tránh đắp chăn dày hoặc mặc quá nhiều quần áo, vì điều này có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể.

Việc theo dõi sát sao tình trạng của trẻ là cần thiết để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Ghi lại nhiệt độ, tần suất sốt, và các triệu chứng đi kèm để cung cấp thông tin cho bác sĩ nếu cần. Nếu sốt kéo dài quá 48 giờ, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, hoặc trẻ có các triệu chứng nghiêm trọng như lờ đờ, co giật, hoặc khó thở, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. Sự chăm sóc kịp thời và đúng cách sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh các biến chứng không mong muốn.

Sốt ở trẻ em là hiện tượng phổ biến và thường không đáng lo ngại nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, phụ huynh cần nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm để đưa trẻ đi khám kịp thời. Việc hiểu rõ về sốt, cách đo nhiệt độ, và các biện pháp xử lý tại nhà sẽ giúp phụ huynh tự tin hơn trong việc chăm sóc con. Nếu có bất kỳ lo lắng nào, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699