Trẻ đi ngoài phân sống do đâu? Nhận biết và cách chăm sóc tại nhà

1. Trẻ đi ngoài phân sống là gì

Trẻ đi ngoài phân sống là tình trạng phân của trẻ có lẫn thức ăn chưa được tiêu hóa hoàn toàn, thường xuất hiện dưới dạng các mẩu thức ăn nhỏ, hạt hoặc chất nhầy. Phân có thể lỏng, sệt hoặc có màu sắc bất thường, đôi khi kèm theo mùi hôi khó chịu. Đây là một hiện tượng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi, do hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu, chưa phát triển hoàn thiện.

Hệ tiêu hóa của trẻ em còn non yếu nên thường gặp tình trạng đi phân sống

Phân sống không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt, mất nước, hoặc trẻ quấy khóc, cha mẹ cần chú ý và xử lý kịp thời. Hiểu rõ về tình trạng này sẽ giúp phụ huynh chăm sóc trẻ đúng cách, đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

2. Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết trẻ đi ngoài phân sống

2.1. Nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ đi ngoài phân sống

Hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ còn non nớt, các enzym tiêu hóa chưa hoạt động hiệu quả, dẫn đến việc thức ăn không được phân giải hoàn toàn. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ đi ngoài phân sống:

Rối loạn tiêu hóa: Trẻ ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất xơ, dầu mỡ hoặc thực phẩm khó tiêu hóa có thể gây áp lực lên hệ tiêu hóa, dẫn đến phân sống.
Chế độ ăn không phù hợp: Việc cho trẻ ăn dặm quá sớm, sử dụng thực phẩm không phù hợp với độ tuổi hoặc thay đổi chế độ ăn đột ngột có thể gây rối loạn tiêu hóa.
Nhiễm khuẩn hoặc virus: Các vi khuẩn như E. coli, Salmonella hoặc virus rota có thể gây viêm đường ruột, khiến phân có lẫn thức ăn chưa tiêu hóa.
Dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm: Trẻ có thể không dung nạp lactose (trong sữa) hoặc dị ứng với một số loại thực phẩm như gluten, dẫn đến phân sống.
Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh, có thể làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, gây ra tình trạng đi ngoài phân sống.
Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý như viêm đại tràng, bệnh celiac hoặc rối loạn hấp thu có thể là nguyên nhân gây phân sống kéo dài.

2.2. Dấu hiệu nhận biết trẻ đi ngoài phân sống

Cha mẹ có thể nhận biết tình trạng trẻ đi ngoài phân sống thông qua các dấu hiệu sau:

Phân có lẫn thức ăn: Trong phân có các mẩu thức ăn rõ ràng như rau củ, hạt, hoặc các chất chưa được tiêu hóa.
Màu sắc và mùi bất thường: Phân có thể có màu xanh, vàng nhạt, hoặc mùi hôi chua.
Tính chất phân: Phân lỏng, sệt, có bọt hoặc chất nhầy.
Tần suất đi ngoài tăng: Trẻ đi ngoài nhiều lần trong ngày, thường sau khi ăn.
Các triệu chứng đi kèm: Trẻ có thể quấy khóc, khó chịu, chướng bụng, đầy hơi hoặc có dấu hiệu mất nước (môi khô, mắt trũng, tiểu ít).

Nếu trẻ đi ngoài phân sống kéo dài hơn 3-5 ngày, kèm theo sốt, biếng ăn, hoặc giảm cân, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.

3. Hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc trẻ đi phân sống tại nhà

Bù nước và điện giải là ưu tiên hàng đầu khi trẻ đi ngoài phân sống, đặc biệt nếu trẻ đi ngoài nhiều lần. Mất nước và rối loạn điện giải có thể gây nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Cha mẹ nên cho trẻ uống dung dịch oresol, được pha đúng theo hướng dẫn trên bao bì, với liều lượng phù hợp với độ tuổi và cân nặng của trẻ. Ngoài ra, có thể bổ sung nước lọc, nước trái cây loãng như nước táo, hoặc nước cháo loãng để hỗ trợ hydrat hóa

Điều chỉnh chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa của trẻ. Cha mẹ nên tạm dừng cho trẻ ăn các thực phẩm khó tiêu như rau xanh, bắp, hoặc đồ ăn nhiều dầu mỡ. Nếu trẻ không dung nạp lactose, cần hạn chế các sản phẩm từ sữa. Thay vào đó, hãy chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Các thực phẩm dễ tiêu như cháo gạo, khoai lang nghiền, chuối chín, táo nghiền, hoặc súp rau củ nên được ưu tiên, vì chúng giúp làm dịu đường ruột và cung cấp năng lượng. Bổ sung men vi sinh (probiotics) cũng là một giải pháp hiệu quả để cân bằng hệ vi sinh đường ruột, nhưng cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Vệ sinh sạch sẽ là yếu tố không thể thiếu để ngăn ngừa nhiễm khuẩn và bảo vệ sức khỏe của trẻ. Cha mẹ và trẻ cần rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để giảm nguy cơ lây nhiễm. Sau mỗi lần trẻ đi ngoài, vùng hậu môn cần được lau sạch bằng khăn mềm và nước ấm, sau đó lau khô để tránh kích ứng da. Ngoài ra, khu vực sinh hoạt của trẻ, bao gồm đồ chơi và vật dụng cá nhân, cần được vệ sinh thường xuyên để đảm bảo môi trường sạch sẽ, hạn chế vi khuẩn phát triển.

Rửa tay sạch sẽ để ngăn ngừa nhiễm khuẩn và bảo vệ sức khỏe của trẻ

Trong một số trường hợp, trẻ cần được đưa đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị chuyên sâu. Nếu trẻ đi ngoài phân sống kéo dài hơn 5 ngày, phân có lẫn máu, chất nhầy bất thường, hoặc có mùi hôi nồng, cha mẹ không nên chủ quan. Các dấu hiệu như sốt cao, mệt mỏi, biếng ăn, hoặc mất nước nghiêm trọng cũng là tín hiệu cần can thiệp y tế. Đặc biệt, trẻ dưới 6 tháng tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý như bệnh celiac, viêm đại tràng cần được đưa đến bác sĩ sớm để tránh biến chứng.

Trẻ đi ngoài phân sống là một tình trạng phổ biến nhưng có thể được kiểm soát nếu cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân và biết cách chăm sóc đúng cách. Bằng cách bù nước kịp thời, điều chỉnh chế độ ăn uống, giữ vệ sinh và theo dõi sát sao tình trạng của trẻ, phụ huynh có thể giúp trẻ nhanh chóng hồi phục. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, việc đưa trẻ đến bác sĩ là cần thiết để đảm bảo sức khỏe lâu dài. Hãy luôn chú ý đến chế độ dinh dưỡng và vệ sinh để phòng ngừa tình trạng này, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699