Trẻ tăng cân chậm khi ăn dặm: Những nguyên nhân

1. Trẻ tăng cân chậm khi ăn dặm: Có đáng lo không?

Nhiều cha mẹ lo lắng khi thấy con bước vào giai đoạn ăn dặm nhưng cân nặng tăng chậm hơn trước. Thực tế, đây không hẳn là dấu hiệu bất thường nếu trẻ vẫn phát triển đúng nhịp sinh lý. Điều quan trọng là đánh giá tốc độ tăng cân theo từng tháng và sự phát triển toàn diện của trẻ, thay vì chỉ nhìn vào con số cân nặng tại một thời điểm.

Tăng cân chậm không đồng nghĩa với không tăng cân: Khi bắt đầu ăn dặm, trẻ thường tăng cân chậm hơn so với giai đoạn bú sữa hoàn toàn. Nếu mỗi tháng bé vẫn lên cân, dù ít, và không bị sụt cân thì thường vẫn nằm trong giới hạn bình thường.
Cần theo dõi tốc độ tăng cân theo độ tuổi:

Giai đoạn 6–7 tháng, trẻ thường chỉ tăng khoảng 300 g/tháng, do cơ thể đang thích nghi với thức ăn mới.
Từ 9–12 tháng, tốc độ tăng cân giảm còn khoảng 150–200 g/tháng, vì trẻ vận động nhiều hơn như bò, vịn đứng, tập đi.
Đây là quy luật sinh lý tự nhiên, không phải dấu hiệu bệnh lý.

Phát triển không chỉ nằm ở cân nặng: Nhiều trẻ dù tăng cân chậm nhưng vẫn tăng chiều cao đều, vận động linh hoạt, lanh lợi và đạt các mốc phát triển đúng tuổi. Trong trường hợp này, cha mẹ không nên quá lo lắng.
Biểu đồ tăng trưởng là thước đo quan trọng: Theo dõi cân nặng, chiều cao của trẻ trên biểu đồ tăng trưởng WHO sẽ giúp đánh giá chính xác hơn việc trẻ tăng cân chậm là sinh lý hay cần can thiệp.

Nhiều cha mẹ lo lắng khi thấy con bước vào giai đoạn ăn dặm nhưng cân nặng tăng chậm hơn trước

2. Năng lượng ăn vào và mối liên hệ với tốc độ tăng cân của trẻ

Khi trẻ lớn hơn, việc tăng cân chậm lại thường liên quan trực tiếp đến cách cơ thể sử dụng năng lượng và chất lượng bữa ăn dặm. Không phải cứ ăn nhiều là trẻ sẽ tăng cân nhanh, mà quan trọng là năng lượng có đủ dư ra cho tăng cân hay không.

Năng lượng ăn vào phải chia cho nhiều mục đích khác nhau: Thức ăn trẻ nạp vào không chỉ để tăng cân mà trước hết phải phục vụ các hoạt động sống cơ bản như hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, điều hòa thân nhiệt và vận động hằng ngày. Chỉ khi những nhu cầu này được đáp ứng đầy đủ, phần năng lượng còn dư mới được chuyển hóa thành cân nặng.
Trẻ càng lớn, nhu cầu duy trì cơ thể càng cao: Khi cơ thể trẻ to hơn, vận động nhiều hơn (lật, bò, đứng, đi), lượng năng lượng cần để duy trì hoạt động sống cũng tăng theo. Điều này khiến phần năng lượng “dư” dành cho tăng cân ngày càng ít, dẫn đến việc dù trẻ ăn đều và ngoan, cân nặng vẫn tăng chậm hơn so với những tháng đầu đời.
Bữa ăn dặm chưa đủ mật độ năng lượng: Nhiều bữa ăn dặm còn quá loãng, ít chất béo và đạm, trong khi cha mẹ lại chú trọng vào số lượng bát ăn hơn là chất lượng. Trẻ có thể ăn nhiều về thể tích nhưng tổng năng lượng nạp vào vẫn thấp, không đủ tạo ra phần dư cần thiết cho tăng cân.
Cần tối ưu chất lượng bữa ăn: Để hỗ trợ tăng cân, bữa ăn dặm cần được tăng mật độ năng lượng bằng cách bổ sung chất béo lành mạnh (dầu ăn cho trẻ, bơ, phô mai phù hợp tuổi) và cân đối đủ các nhóm chất, giúp trẻ vừa đủ năng lượng duy trì cơ thể, vừa có phần dư để tăng cân đều đặn.

3. Khi nào tăng cân chậm là dấu hiệu cần theo dõi?

Tăng cân chậm không phải lúc nào cũng đáng lo, tuy nhiên trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm cho thấy trẻ đang gặp vấn đề về dinh dưỡng hoặc sức khỏe. Cha mẹ nên đặc biệt chú ý khi xuất hiện những biểu hiện sau:

Trẻ không tăng cân trong nhiều tháng liên tiếp: Nếu cân nặng của trẻ đứng yên hoặc sụt nhẹ trong khoảng 2–3 tháng dù chế độ ăn không thay đổi, đây không còn là chững cân sinh lý thông thường. Tình trạng này có thể liên quan đến khẩu phần chưa đủ năng lượng, kém hấp thu hoặc bệnh lý tiềm ẩn cần được đánh giá.
Kèm theo biếng ăn, mệt mỏi, chậm vận động: Trẻ ăn ít dần, hay bỏ bữa, uể oải, ít chơi, chậm đạt các mốc vận động so với trước là những dấu hiệu cho thấy cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng hoặc đang bị ảnh hưởng bởi rối loạn tiêu hóa, thiếu vi chất.
Chiều cao cũng tăng chậm hoặc đứng yên: Khi cả cân nặng và chiều cao đều tăng chậm, nguy cơ suy dinh dưỡng hoặc thấp còi sẽ cao hơn. Đây là lúc cha mẹ cần theo dõi sát biểu đồ tăng trưởng và cân nhắc đưa trẻ đi khám để được tư vấn kịp thời.

Tăng cân chậm không phải lúc nào cũng đáng lo, tuy nhiên trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm

Tăng cân chậm khi ăn dặm không phải lúc nào cũng do bé ăn kém. Hiểu đúng nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ điều chỉnh chế độ ăn, cách cho ăn và bổ sung dinh dưỡng phù hợp. Khi được chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ cải thiện cân nặng và phát triển khỏe mạnh hơn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699