1. Yếu tố di truyền và hàng rào bảo vệ da yếu
Viêm da cơ địa có liên quan chặt chẽ đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh dị ứng như viêm da cơ địa, hen suyễn, viêm mũi dị ứng hoặc dị ứng thực phẩm, trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh này. Theo nghiên cứu, khoảng 60-70% trẻ bị viêm da cơ địa có cha mẹ hoặc anh chị em mắc các bệnh lý dị ứng.
Nếu trong gia đình có người bị viêm da cơ địa thì trẻ cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này
Nguyên nhân cốt lõi nằm ở sự suy yếu của hàng rào bảo vệ da. Ở trẻ mắc viêm da cơ địa, lớp lipid bảo vệ da bị thiếu hụt, khiến da dễ mất nước, khô ráp và nhạy cảm hơn với các tác nhân bên ngoài. Điều này làm da dễ bị kích ứng, tổn thương kéo dài, và bệnh khó kiểm soát nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm chuyên biệt, không chứa hương liệu hoặc hóa chất mạnh, là điều cần thiết để tái tạo hàng rào bảo vệ da.
2. Tiếp xúc với tác nhân kích ứng mà không nhận ra
Một nguyên nhân khiến viêm da cơ địa ở trẻ mãi không khỏi là việc vô tình để trẻ tiếp xúc với các tác nhân kích ứng. Những tác nhân này có thể là xà phòng, sữa tắm, bột giặt, quần áo len, hoặc thậm chí là bụi bẩn, lông thú cưng. Nhiều phụ huynh không nhận ra rằng các sản phẩm hàng ngày như khăn ướt chứa cồn, nước hoa, hoặc chất tẩy rửa mạnh có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da.
Ngoài ra, thời tiết cũng đóng vai trò quan trọng. Mùa đông lạnh khô hoặc mùa hè nóng ẩm có thể kích hoạt các đợt bùng phát viêm da. Để khắc phục, phụ huynh cần:
-
Sử dụng sản phẩm dịu nhẹ, không mùi, dành riêng cho da nhạy cảm.
-
Giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh bụi và lông động vật.
-
Duy trì độ ẩm không khí trong phòng bằng máy tạo ẩm, đặc biệt vào mùa đông.
3. Chế độ ăn uống chưa phù hợp
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm da cơ địa, nhưng nhiều phụ huynh không để ý đến mối liên hệ này. Một số thực phẩm có thể là tác nhân kích thích dị ứng, làm bệnh nặng thêm, chẳng hạn như sữa bò, trứng, đậu phộng, hải sản hoặc thực phẩm chế biến sẵn chứa chất bảo quản. Theo thống kê, khoảng 30% trẻ bị viêm da cơ địa có liên quan đến dị ứng thực phẩm.
Cha mẹ cần chú ý chế độ ăn uống của trẻ để tránh làm bệnh nặng thêm
Để xác định thực phẩm gây kích ứng, phụ huynh nên:
-
Theo dõi nhật ký ăn uống của trẻ để nhận diện các loại thực phẩm nghi ngờ.
-
Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia dinh dưỡng để kiểm tra dị ứng.
-
Bổ sung thực phẩm giàu omega-3 (như cá hồi, hạt chia) và vitamin E để hỗ trợ sức khỏe làn da.
Việc điều chỉnh chế độ ăn không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa tái phát lâu dài.
4. Điều trị không đúng cách hoặc thiếu kiên nhẫn
Nhiều phụ huynh, vì lo lắng khi thấy con khó chịu, thường tự ý sử dụng thuốc bôi chứa corticoid mà không có chỉ định từ bác sĩ. Mặc dù corticoid có thể giảm ngứa và viêm nhanh chóng, nhưng lạm dụng hoặc sử dụng sai cách có thể làm da trẻ mỏng hơn, dễ tổn thương hơn và khiến bệnh tái phát nặng hơn.
Ngoài ra, việc thiếu kiên nhẫn trong điều trị cũng là một vấn đề. Viêm da cơ địa là bệnh mãn tính, cần thời gian và sự kiên trì để kiểm soát. Một số phụ huynh ngưng sử dụng thuốc hoặc kem dưỡng ẩm ngay khi thấy triệu chứng giảm, dẫn đến bệnh bùng phát trở lại. Để điều trị hiệu quả, cần:
-
Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian.
-
Duy trì dưỡng ẩm da hàng ngày, ngay cả khi triệu chứng đã giảm.
-
Thăm khám định kỳ để được theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị.
5. Căng thẳng và rối loạn giấc ngủ ở trẻ
Ít ai ngờ rằng căng thẳng và thiếu ngủ cũng có thể khiến viêm da cơ địa ở trẻ mãi không khỏi. Khi trẻ bị ngứa ngáy, đặc biệt vào ban đêm, giấc ngủ bị gián đoạn, dẫn đến căng thẳng và làm suy yếu hệ miễn dịch. Điều này tạo thành một vòng luẩn quẩn: ngứa làm trẻ mất ngủ, mất ngủ làm tăng căng thẳng, và căng thẳng lại làm tình trạng ngứa nặng hơn.
Để phá vỡ vòng luẩn quẩn này, phụ huynh có thể:
-
Tạo môi trường ngủ thoải mái, thoáng mát, sử dụng quần áo cotton mềm mại.
-
Thực hiện các biện pháp thư giãn cho trẻ như massage nhẹ nhàng hoặc đọc sách trước giờ ngủ.
-
Sử dụng thuốc kháng histamine (theo chỉ định bác sĩ) để giảm ngứa, giúp trẻ ngủ ngon hơn.
Viêm da cơ địa ở trẻ là một bệnh lý phức tạp, không chỉ liên quan đến da mà còn chịu ảnh hưởng từ di truyền, môi trường, dinh dưỡng, cách điều trị và cả tâm lý. Để giúp trẻ thoát khỏi tình trạng bệnh kéo dài, phụ huynh cần hiểu rõ các nguyên nhân tiềm ẩn và có chiến lược chăm sóc toàn diện. Việc kết hợp dưỡng ẩm đúng cách, loại bỏ tác nhân kích ứng, điều chỉnh chế độ ăn, tuân thủ điều trị và tạo môi trường sống lành mạnh sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699