1. Rối loạn phối hợp vận động là gì?

Rối loạn phối hợp vận động là tình trạng trẻ gặp khó khăn trong việc kiểm soát và phối hợp các nhóm cơ để thực hiện các hoạt động vận động một cách trơn tru và chính xác. Trẻ có thể biểu hiện vụng về, dễ té ngã, khó thực hiện các thao tác cần sự phối hợp tay – mắt như cầm thìa, vẽ hình, xếp khối hoặc bắt bóng.

Khác với chậm phát triển vận động – nơi trẻ chỉ đạt các mốc chậm hơn bình thường nhưng vẫn phát triển dần theo thời gian – rối loạn phối hợp vận động thường kéo dài và ảnh hưởng rõ rệt đến khả năng tự lập, học tập và chơi đùa của trẻ. Tình trạng này cần được đánh giá và can thiệp đúng cách để giúp trẻ cải thiện kỹ năng vận động trong cuộc sống hàng ngày.

Rối loạn phối hợp vận động là tình trạng trẻ gặp khó khăn trong việc kiểm soát và phối hợp các nhóm cơ

2. Vì sao trẻ tự kỷ dễ gặp rối loạn phối hợp vận động?

Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn không chỉ trong giao tiếp mà còn ở kỹ năng vận động, đặc biệt là vận động phối hợp. Dưới đây là những nguyên nhân chính lý giải vì sao tình trạng này dễ xảy ra:

• Ảnh hưởng thần kinh: Trẻ tự kỷ thường có những bất thường ở các vùng não chịu trách nhiệm về vận động và cảm giác, như tiểu não, vỏ não vận động… dẫn đến giảm khả năng phối hợp các nhóm cơ.

• Rối loạn xử lý cảm giác: Nhiều trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc xử lý các thông tin cảm giác như âm thanh, ánh sáng, tiếp xúc cơ thể… Điều này khiến cơ thể phản ứng không nhất quán, gây mất cân bằng khi di chuyển hay cử động.

• Thiếu mô phỏng và tương tác xã hội: Trẻ tự kỷ thường ít bắt chước hành vi người khác, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng học các kỹ năng vận động thông qua quan sát – một cách học phổ biến ở trẻ nhỏ.

• Hạn chế trải nghiệm vận động: Do nhạy cảm hoặc tránh né tiếp xúc, trẻ có thể không tham gia đầy đủ các hoạt động vận động, từ đó làm suy giảm cơ hội luyện tập và phát triển kỹ năng vận động phối hợp.

3. Biểu hiện cụ thể của rối loạn phối hợp vận động ở trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ có thể biểu hiện rõ nét sự vụng về trong các hoạt động hàng ngày do rối loạn phối hợp vận động. Những dấu hiệu dưới đây thường dễ nhận thấy:

• Vụng về trong sinh hoạt: Trẻ gặp khó khăn khi tự mặc quần áo, cài cúc, buộc dây giày hoặc dùng thìa, dĩa khi ăn. Hành động thường chậm, không chính xác và dễ làm rơi vật.

• Hạn chế vận động thô: Trẻ có thể chạy không vững, dễ vấp ngã, khó nhảy hoặc leo cầu thang một cách nhịp nhàng như các bạn đồng trang lứa.

• Thiếu sự phối hợp và cân bằng: Vận động của trẻ thiếu trơn tru, hay loạng choạng, mất thăng bằng khi đổi hướng hoặc thay đổi tư thế đột ngột.

• Khó phối hợp tay – mắt: Các hoạt động cần phối hợp như ném bắt bóng, xếp hình, xâu chuỗi hạt, vẽ… thường gây khó khăn cho trẻ. Trẻ có thể phản ứng chậm, định hướng không chuẩn hoặc thực hiện sai lệch các thao tác.

4. Cách cha mẹ và chuyên gia hỗ trợ trẻ

Để giúp trẻ tự kỷ vượt qua rối loạn phối hợp vận động, cha mẹ và chuyên gia có thể thực hiện các biện pháp hỗ trợ sau:

• Đánh giá chuyên sâu: Trẻ cần được các chuyên gia phục hồi chức năng hoặc trị liệu vận động đánh giá kỹ lưỡng để xác định mức độ rối loạn và lập kế hoạch can thiệp phù hợp.

• Can thiệp sớm: Tham gia các chương trình vật lý trị liệu và hoạt động trị liệu giúp cải thiện sức mạnh cơ, thăng bằng và kỹ năng phối hợp vận động một cách bài bản.

• Khuyến khích vận động hàng ngày: Cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ tham gia các trò chơi vận động đơn giản, như bò, chạy, ném bắt bóng, giúp trẻ luyện tập kỹ năng một cách tự nhiên và vui vẻ ngay tại nhà.

• Kiên trì và động viên: Quá trình luyện tập cần sự kiên nhẫn và tôn trọng tiến bộ của trẻ từng bước. Hãy tập trung khen ngợi nỗ lực và sự cố gắng của trẻ thay vì chỉ chú ý đến kết quả cuối cùng, để trẻ cảm thấy hứng thú và tự tin hơn.

Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn không chỉ trong giao tiếp mà còn ở kỹ năng vận động

Rối loạn phối hợp vận động ở trẻ tự kỷ không thể tự hết mà cần được can thiệp đúng cách và kịp thời. Sự kiên nhẫn, đồng hành của gia đình và chuyên gia trị liệu đóng vai trò then chốt. Phát hiện sớm và hỗ trợ đúng sẽ mở ra nhiều cơ hội phát triển cho trẻ.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

 https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699