Trẻ bị đau bụng bên phải: Nguyên nhân thường gặp và cách xử lý

1. Đau Bụng Bên Phải Ở Trẻ Là Gì?

Đau bụng bên phải ở trẻ em là cảm giác khó chịu hoặc đau ở vùng bụng phía bên phải, có thể ở phần trên, dưới hoặc giữa. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột (cấp tính) hoặc kéo dài (mạn tính), với mức độ từ nhẹ đến dữ dội. Do trẻ em thường khó diễn tả chính xác cảm giác đau, cha mẹ cần quan sát thêm các triệu chứng đi kèm như sốt, nôn mửa, tiêu chảy, hoặc thay đổi thói quen đi tiêu để xác định nguyên nhân.

Đau bụng bên phải là tình trạng trẻ thấy khó chịu hoặc đau ở vùng bụng phía bên phải

Bụng bên phải chứa nhiều cơ quan quan trọng như gan, túi mật, ruột thừa, một phần ruột non, và đại tràng. Vì vậy, đau bụng bên phải có thể liên quan đến các vấn đề ở những cơ quan này hoặc các nguyên nhân khác như chấn thương, nhiễm trùng, hoặc rối loạn tiêu hóa.

2. Nguyên Nhân Thường Gặp Gây Đau Bụng Bên Phải Ở Trẻ

Viêm ruột thừa là nguyên nhân nghiêm trọng gây đau bụng bên phải ở trẻ. Đau thường bắt đầu quanh rốn, sau đó lan xuống vùng dưới bên phải, kèm sốt, nôn hoặc chán ăn. Nếu không điều trị kịp thời, ruột thừa có thể vỡ, gây nhiễm trùng nặng.

Táo bón thường khiến trẻ đau bụng dưới bên phải do phân tích tụ trong đại tràng. Triệu chứng bao gồm đi tiêu ít, phân cứng hoặc đau khi đi ngoài. Nguyên nhân thường liên quan đến chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc uống ít nước.

Nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây đau bụng dưới bên phải, đặc biệt ở bàng quang hoặc niệu quản. Trẻ có thể tiểu đau, tiểu ra máu hoặc sốt. Bé gái dễ mắc hơn do cấu trúc đường tiết niệu và vệ sinh không đúng cách.

Đầy hơi, khó tiêu hoặc hội chứng ruột kích thích có thể gây đau bụng bên phải. Nguyên nhân thường do ăn uống không hợp lý hoặc dị ứng thực phẩm. Nhiễm ký sinh trùng như giun sán cũng là một yếu tố.

Sỏi thận, dù hiếm ở trẻ, có thể gây đau quặn dữ dội ở bụng phải, lan xuống chậu hoặc lưng. Triệu chứng bao gồm tiểu máu, tiểu khó hoặc nôn mửa. Cần siêu âm để xác định và điều trị kịp thời.

3. Cách Xử Lý Khi Trẻ Bị Đau Bụng Bên Phải

3.1. Quan Sát Và Đánh Giá Triệu Chứng

Xác định vị trí, mức độ và thời gian đau (đột ngột hay kéo dài).
Kiểm tra các triệu chứng đi kèm như sốt, nôn, tiêu chảy, hoặc thay đổi khi đi tiêu.
Hỏi trẻ xem có bị va đập hoặc chấn thương gần đây không.

3.2. Chăm Sóc Tại Nhà

Đối với táo bón: Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, ăn thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây (táo, lê). Có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng.

Khuyến khích trẻ uống nhiều nước và bổ sung thực phẩm giàu chất xơ nếu trẻ bị táo bón

Đối với đầy hơi, khó tiêu: Tránh cho trẻ ăn thực phẩm gây đầy hơi (nước ngọt, đậu, bắp cải). Massage nhẹ nhàng vùng bụng có thể giúp giảm khó chịu.
Nghỉ ngơi: Để trẻ nằm nghỉ ở tư thế thoải mái, tránh vận động mạnh.

3.3. Khi Nào Cần Đưa Trẻ Đi Bác Sĩ?

Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu trẻ có các dấu hiệu sau:

Đau bụng dữ dội, không giảm sau 1-2 giờ.
Sốt cao (trên 38,5°C) hoặc sốt kéo dài.
Nôn mửa liên tục, không ăn uống được.
Đau khi ấn vào vùng bụng dưới bên phải (nghi ngờ viêm ruột thừa).
Tiểu ra máu, tiểu khó, hoặc đau khi tiểu.
Trẻ lơ mơ, mệt lả, hoặc có dấu hiệu mất nước (môi khô, mắt trũng).

3.4. Điều Trị Y Tế

Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định:

Xét nghiệm: Xét nghiệm máu, nước tiểu, hoặc siêu âm bụng để xác định nguyên nhân.
Thuốc: Kháng sinh cho nhiễm trùng, thuốc giảm đau, hoặc thuốc điều trị ký sinh trùng.
Phẫu thuật: Cần thiết trong trường hợp viêm ruột thừa hoặc sỏi tiết niệu lớn.
Theo dõi: Với các trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể yêu cầu theo dõi tại nhà và tái khám nếu triệu chứng không cải thiện.

Đau bụng bên phải ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân, từ những vấn đề đơn giản như táo bón đến các tình trạng nghiêm trọng như viêm ruột thừa. Việc nhận biết sớm triệu chứng và xử lý kịp thời là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho trẻ. Cha mẹ nên quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường và không ngần ngại đưa trẻ đến bác sĩ khi cần thiết. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp giảm nguy cơ đau bụng và bảo vệ sức khỏe tổng thể của trẻ. Hãy luôn lắng nghe cơ thể con bạn và hành động nhanh chóng để mang lại sự an tâm cho cả gia đình!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699